Ekumeniczna książka o pastorze luterańskim

Ta "książka to nie tylko kawał historii polskiego ekumenizmu, jego trudnych, acz pięknych początków, to także - w słowach, tekstach, poczynaniach bohatera tej książki - orędzie ekumeniczne na dziś i na jutro" - pisze w przedmowie ks. prof. Michał Czajkowski. Cytuje ks. Michelisa, według którego w ekumenizmie "nie chodzi o to, byśmy zatracali własną tożsamość; każdy może zostać tym, kim jest: katolikiem, prawosławnym, ewangelikiem, byle łączyła nas prawdziwa miłość".Publikacja ma charakter dokumentacyjny. S. Regina, która była sekretarką zmarłego w 1977 r. w wieku 87 lat ks. Michelisa, przedstawia jego życiorys i osobowość. Kontaktom ekumenicznym z katolikami, które nawiązał w 1959 r., poświęcona jest druga część książki. Siostry Joanna i Regina opisują tu jego udział w nabożeństwach ekumenicznych, rekolekcjach ekumenicznych dla księży w Laskach, konferencjach w Klubach Inteligencji Katolickiej itp.Osobne części publikacji stanowią: zapis 31 kazań ks. Michelisa oraz tekst Janusza Poniewierskiego nt. ekumenicznej publicystyki luterańskiego duchownego w miesięczniku "Znak". On też omawia uderzające podobieństwa w myśleniu i kaznodziejstwie ks. Michelisa, bp. Jana Pietraszki z Krakowa i papieża Jana Pawła II, który znał osobiście luterańskiego pastora, o czym wspomniał, odwiedzając warszawski kościół Świętej Trójcy w 1991 r. Poniewierski stawia tezę, że Karol Wojtyła czytał artykuły ks. Michelisa w "Znaku" i "pozwolił, by one go budowały od wewnątrz".Książkę uzupełnia indeks osób zaangażowanych w ruch ekumeniczny w Polsce i za granicą, z krótką charakterystyką każdej postaci, a także blisko 70 zdjęć, niekiedy o charakterze unikatowym, dokumentujących początki ruchu ekumenicznego w Warszawie. Przedstawiono na nich m.in. pierwsze w stolicy nabożeństwo ekumeniczne z udziałem katolików w kościele św. Marcina w 1962 r., pierwsze rekolekcje ekumeniczne dla księży w Laskach w 1964 r., uroczystości milenijne w Toruniu w 1966 r., w których ks. Michelis uczestniczył u boku kard. Stefana Wyszyńskiego, ekumeniczne wieczory opłatkowe w Kurii Metropolitalnej Warszawskiej itp."«Żal duszę ściska, serce boleść czuje», kiedy czyta się w tej książce, jak licznie księża rzymskokatoliccy udawali się na nabożeństwo do zboru ewangelickiego. Gdzie te czasy?" - ubolewa w przedmowie ks. Czajkowski. Ks. Zygmunt Michelis (1890-1977) był długoletnim proboszczem warszawskiej parafii Świętej Trójcy. W latach 40. współtworzył Polską Radę Ekumeniczną, której był pierwszym prezesem do 1960 r. Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński zezwolił mu w 1963 r. na odprawianie luterańskich nabożeństw w katolickim kościele sióstr sakramentek w Warszawie. S. Joanna Lossow, s. Regina Witt, "Sługa słowa Bożego i jedności chrześcijan. W 25. rocznicę śmierci ks. Zygmunta Michelisa", Warszawa 2003.