Chiny: Hołd i oficjalne milczenie

Gdy rozpoczęły się one w Rzymie, w Chinach była już godzina 17:00. Chińskie media podały wprawdzie wiadomość o śmierci Jana Pawła II. Jednak o przygotowaniach do pogrzebu czy o hołdzie składanym Ojcu świętemu przez pielgrzymów w ogóle nie wspominano. Jeszcze w piątkowej prasie porannej nie było żadnych wzmianek o pogrzebie. W wiadomościach wieczornych wprawdzie o nim poinformowano – ale tylko jednym zdaniem. Do chińskiej prasy nie dostała się nawet informacja, że władze Chin Ludowych zdecydowały nie wysyłać żadnych swoich przedstawicieli na papieski pogrzeb. Poinformowano o tym jedynie na stronie internetowej chińskiego ministerstwa spraw zagranicznych z wyjaśnieniem, że jest to protest przeciw obecności na Placu świętego Piotra prezydenta Tajwanu. Przedstawiciel państwowej telewizji oświadczył, że pogrzebu nie będzie ona transmitować, jednak nie podał powodów tej decyzji. Dodajmy, że żadne państwo europejskie nie utrzymuje stosunków dyplomatycznych z Tajwanem. Na naszym kontynencie posiada je tylko Stolica Apostolska. Niedawna wizyta belgijskiego kardynała Godfrieda Daneelsa w Pekinie wzbudziła nadzieje na zbliżenie między chińskimi komunistami a Watykanem, ale jak widać, na razie jeszcze do tego daleko. Pod względem informacji wyjątkowe miejsce zajmuje Hong Kong. Po jego wcieleniu do Chin zachowano tam nie tylko kapitalistyczna gospodarkę, ale także większą swobodę mediów. Wszystkie dzienniki Hong Kongu na pierwszych stronach zamieściły zdjęcia zmarłego papieża. Zdaniem obserwatorów modlitwa za Jana Pawła II przełamała podziały między katolikami z Kościoła podziemnego i z tak zwanego „patriotycznego”, uznawanego przez władze. W dniu pogrzebu na mszę w „patriotycznej” katedrze katolickiej w Pekinie przybyli liczniejsi niż zwykle wierni właśnie ze względu na rzymskie uroczystości pogrzebowe. Wielu miało łzy w oczach. Władze wzmocniły siły policyjne wokół katedry. Za zmarłego papieża modlono się jednak tylko po cichu. Teksty liturgiczne do tego wydarzenia wprost nie nawiązywały. W żadnym z oficjalnych kościołów Pekinu nie odprawiono mszy za zmarłego papieża. Natomiast w wielu innych chińskich miastach liturgię za papieża sprawowali zarówno katolicy „patriotyczni”, jak też oczywiście wyznawcy Kościoła podziemnego. W piątek mieli oni taką mszę w Baodingu, mieście w północnych Chinach uważanym za bastion katolików uznających zwierzchność Rzymu. 9 kwietnia tysiące wiernych uczestniczyły w specjalnej mszy za Ojca świętego w Szanghaju, gdzie lokalne władze wykazują od pewnego czasu większy liberalizm w kwestiach wyznaniowych. Odbyła się ona w katedrze świętego Ignacego, która jest głównym kościołem katolickim tego miasta. Mimo iż świątynia jest w rękach katolików należących do „stowarzyszenia patriotycznego”, udekorowano ją papieskimi portretami. Wiernym pozwolono po raz pierwszy na śpiewanie pieśni o papieżu. Podczas liturgii biskup Aloysius Jin Luxian zwrócił uwagę, że Ojciec święty kochał Chiny i od dawna pragnął je odwiedzić. Agencje przytaczają wygłoszone przez niego słowa: „Nasz papież miał nadzieję na odwiedzenie Chin, ale z różnych przyczyn nie było to możliwe, czego żałował i on sam, i my”. Chiński biskup nie wspomniał jednak, jakie to były przyczyny. Uważa się, że z 72 aktualnych hierarchów Kościoła patriotycznego ponad 60 po swej niekanonicznej nominacji zwróciło się do Stolicy Apostolskiej o zatwierdzenie godności biskupiej.