W polskim Kościele nie ma kryzysu

Spektakularnie Ekspert w dziedzinie badań społecznych Jerzy Głuszyński, wiceprezes instytutu badawczego Pentor International Research, też twierdzi, że grubą przesadą jest głoszenie teorii o głębokim kryzysie wśród katolików w związku z niedoszłym ingresem arcybiskupa Stanisława Wielgusa. — Polski Kościół to bardzo silna instytucja. Przeżywał w historii dużo poważniejsze wstrząsy. Skoro one go nie zabiły, to tym bardziej nie należy się teraz spodziewać jakiegoś szczególnego załamania. Wiceprezes Pentora zwraca uwagę na dwie przesłanki, które zdecydowały o tym, że kryzys Kościoła to sztucznie wykreowana sytuacja. Po pierwsze: „ponadstandardowe” zaangażowanie niektórych mediów w sprawę arcybiskupa Wielgusa. Po drugie: bardzo upolitycznione — z natury rzeczy stanowisko Kościoła w tej sprawie. — Te dwa aspekty w zderzeniu ze sobą wyzwoliły w ludziach specjalne emocje. Nawet w mediach doszło do spektakularnych przekierowań. Kto by się spodziewał, że Radio Maryja i „Gazeta Wyborcza” staną ramię w ramię, broniąc arcybiskupa Wielgusa — zauważa Jerzy Głuszyński. I dodaje, że właśnie z uwagi na emocje towarzyszące takim wydarzeniom, jak lustracja w Kościele, wszelkie obecne badania na ten temat mają ograniczoną aktualność. W dłuższym okresie nie są zbyt miarodajne. — Jeżeli pokłócę się z żoną i tuż po tym, ktoś mnie zapyta o mój stosunek do niej, to odpowiedź nie będzie pozytywna. Miesiąc po tym zdarzeniu moje zdanie będzie zgoła odmienne — wyjaśnia Jerzy Głuszyński. Bez emocji Według ks. prof. Witolda Zdaniewicza nie ma powodów do narzekań. Ogólne statystyki katolickie pokazują, że w polskim Kościele nie dzieje się źle. — Liczba parafii rośnie, bo to żywy organizm. To oznacza, że Kościół pracuje, zmienia się administracja. Powołania — tutaj też na poważny kryzys się nie zapowiada. Odsetek katolików — to dane ważne, choć tylko orientacyjne. Jest ich mniej, i to o czymś świadczy, ale to proces bardzo powolny i trwający od lat — zaznacza rektor WSNS. Pytany o specyfikę statystyk stołecznych, odpowiada: — Chociaż w Warszawie zanotowaliśmy najniższy wskaźnik religijności, trzeba pamiętać, że to tylko średnia. Są warszawskie dane lepsze niż w innych miejscach. Warszawa dlatego jest trudna, bo to wielkie miasto, ale na pewno ma swoje zasługi — tak bym to określił. Dla księdza Zdaniewicza jednym z najbardziej znaczących wskaźników jest spowiedź. Liczba wiernych przystępujących do tego sakramentu od lat nie maleje, co świadczy o stabilności wiary Polaków. A spadek liczby chrztów i ślubów? — Nie zapominajmy, że na to nakładają się zjawiska demograficzne — na przykład spadek liczby narodzin. Nie należy ich bagatelizować — włącza się Kuba Antoszewski. Z kolei Jerzy Głuszyński podkreśla walor realistyczny statystyk kościelnych. — To przede wszystkim dane zarejestrowane przed lustracyjnymi wydarzeniami w normalnych warunkach, bez emocji. Zagrożenie — Nie będzie krachu, a już na pewno nie od razu — ksiądz Zdaniewicz krótko komentuje skutki lustracji w Kościele katolickim. Jakub Antoszewski z MBSMG/KRC raczej podziela tę opinię i zadaje pytania: — Czy nastąpi fala lustracyjnych doniesień i jak Kościół będzie reagował? Wyobraźmy sobie, że takich sytuacji jak z arcybiskupem Wielgusem mamy co tydzień jedną, przez kilka miesięcy. Nie wiem, co się wtedy stanie. A wiceprezes Pentora stara się na nie odpowiedzieć: — Może dojść do bardzo podobnej sytuacji jak z aferą Clintona w USA. Media się w końcu wycofały z krytyki i sprawa ucichła. Dlaczego? Społeczeństwo już było zmęczone. Ludzie przestali kupować tanie sensacje. W Polsce problem może polegać na tym, że media państwowe mają bardzo silną pozycję i mogą działać wbrew rynkowi. Wojciech Surmacz