"Pedofilia a kapłani" - to tytuł dossier autorstwa ks. prałata Raffaello
Martinellego z Kongregacji Nauki Wiary oraz rektora Międzynarodowego Kolegium
Kościelnego św. Karola w Rzymie.
W jakich dokumentach Stolica Apostolska omawia przestępstwa pedofilii?
Stolica Apostolska wydała dwa dokumenty, które zajmują się przestępstwami pedofilii:
1) Instrukcję z 16 marca 1962 "Crimen sollicitationis", zatwierdzoną przez błogosławionego papieża Jana XXIII i wydaną przez ówczesne Święte Oficjum, przekształcone później w Kongregację Nauki Wiary. Chodziło o ważny dokument, wydany w celu "poznawania" przypadków kanonicznych i doprowadzenia do przeniesienia do stanu świeckiego kapłanów zamieszanych w niegodziwości pedofilskie. Chodziło szczególnie o przypadki łamania sakramentu spowiedzi.
2) List "De delictis gravionibus" ("O najpoważniejszych zbrodniach"), podpisany 18 maja 2001 r. przez ówczesnego kardynała Josepha Ratzingera jako prefekta Kongregacji. Jedynym celem tego listu było umożliwienie praktycznego wykonania norm (Normae de gravioribus delictis), ustanowionych przez list apostolski "Sacramentorum sanctitatis tutela" z 30 kwietnia 2001, podpisany przez papieża Jana Pawła II.
Dokumenty te dotyczą rozważnego działania Kościoła we własnym łonie, na szczeblu kanonicznym. Nie dotyczą więc bynajmniej przypadków ujawnień i postępowań w sądach cywilnych państw, które winny nadawać im własny bieg, zgodnie ze swym ustawodawstwem. Dlatego ktokolwiek zwracał się lub zwraca do sądu kościelnego, mógł i może zwracać się również do sądów świeckich, ujawniając podobne przypadki. A zatem działanie Kościoła nie kończyło się na poddaniu takich przestępstw jurysdykcji państwa i nie ukrywano ich.
Istnieją zatem dwie drogi upewnienia się i potępienia kapłanów odpowiedzialnych za czyny pedofilskie: droga Kościoła, z własnym prawem kanonicznym i droga państwa z własnym kodeksem karnym. Obie są autonomiczne i niezależne nawzajem od siebie: forum cywilne i forum kanoniczne nie są wymieszane. Zakłada to, że - jeśli nawet nie został rozpoczęty ani nie wdrożony bądź zakończony proces cywilny - Kościół koniecznie musi rozpocząć proces kanoniczny. Do chwili zastosowania kary kanonicznej, jeśli widać, że winny-kapłan został już wystarczająco ukarany na forum cywilnym, czasami można nie nakładać kary kanonicznej.
Ponadto trzeba pamiętać, że w świetle prawa włoskiego osoba prywatna (jest nią także biskup i ten, kto jest upoważniony przez władzę kościelną) ma obowiązek ujawnić tylko te przestępstwa przeciw władzy państwa, za które jest przewidziana kara dożywotniego więzienia. Tymczasem ustawodawstwo Kościoła z 1962 r. zawierało obowiązek, pod karą ekskomuniki, ujawniania przestępstw pedofilii, jeśli popełniono je wraz z naruszeniem sakramentu spowiedzi. A zatem z tego punktu widzenia prawodawstwo kościelne było surowsze w porównaniu z przepisami państwa włoskiego.
Jaka jest obecna procedura, stosowana przez Kościół w zakresie ścigania przestępstw pedofilii popełnionych przez kapłanów?
Jest to procedura przewidziana w obliczu zasygnalizowania czynu pedofilii popełnionego przez kapłana, biskup (lub ordynariusz) winien przeprowadzić przede wszystkim wstępne dochodzenie, aby upewnić się, że są pewne oznaki odpowiedzialności kapłana. Po zebraniu przekonujących dowodów biskup (lub ordynariusz) winien przekazać Kongregacji Nauki Wiary dokumenty w tej sprawie, aby uzyskać wskazówki, jaką drogą procesową ma iść spośród tych, które przewiduje Kodeks Prawa Kanonicznego. Tym samym będzie mógł postępować, w niektórych przypadkach, zgodnie z kanoniczną procedurą sądową, aby zastosować karę (jak na przykład usunięcie ze stanu kapłańskiego) lub, w niektórych przypadkach, gdy na przykład dowody są bardzo oczywiste, będzie można uciec się do procedury administracyjnej.