Kard. Pacelli a Żydzi

Dodajmy, że wprowadzenie w Polsce zakazu uboju rytualnego zaproponowała w Sejmie w lutym 1936 r. posłanka Amelia Janina Prystorowa. Ta socjalistyczna działaczka niepodległościowa i społeczna, uczestniczka napadu na pociąg pod Bezdanami przeprowadzonego w 1908 r. przez grupę bojową Józefa Piłsudskiego i żona jednego z jego najbliższych współpracowników, nie była bynajmniej związana z antysemicką prawicą. Kierowała się motywami humanitarnymi, przekonana, że bydło, dla oszczędzenia mu cierpień, winno być zabijane po wcześniejszym ogłuszeniu, co jednak przepisy judaizmu i również islamu wykluczają. Ich obrońcy uważają zresztą, że prawidłowo wykonany ubój rytualny powoduje niemal bezbolesną śmierć zwierzęcia w ciągu minuty. Ponadto podatek pobierany przez gminy żydowskie od mięsa pochodzącego z takiego uboju miał dla nich duże znaczenie, służąc na utrzymanie takich instytucji, jak szkoły i synagogi. Sejmowa ustawa uchwalona w kwietniu 1936 r. ograniczyła ubój rytualny do wyznaczanych administracyjnie kontyngentów. W następnym roku Sejm znowu zajął się tą sprawą, a w latach 1938-1939 uchwalił zakaz, który miał obowiązywać od 1942 r. Tej ustawy jednak do wybuchu wojny Senat nie zdążył już przedyskutować. Powróćmy jeszcze do artykułu Torniellego na łamach „Il Giornale”. Włoski historyk przypomina, że Eugenio Pacelli od młodości zaprzyjaźniony był ze szkolnym kolegą, Żydem Guido Mendesem. Później, już jako kardynał, pomógł jego rodzinie wyemigrować do Szwajcarii po wprowadzeniu we Włoszech w 1938 r. tzw. „ustaw rasowych”. Po śmierci Piusa XII Mendes takie świadectwo o nim złożył na łamach izraelskiej gazety The Jerusalem Post: „Pacelli to pierwszy Papież, który w latach swej młodości był na wieczerzy szabasowej w żydowskim domu i prowadził nieformalne dyskusje o teologii żydowskiej ze znamienitymi członkami naszej rzymskiej wspólnoty. Odwiedzałem dom Pacellich, a Eugenio odwiedzał mój dom. Rozmawialiśmy o naszych zainteresowaniach, o naszych ideałach”. Swój artykuł Andrea Tornielli kończy uwagą: „Mimo tych świadectw, dołączających się do mnóstwa innych, już szeroko znanych, w tym bardzo licznych dowodów wdzięczności ze strony władz żydowskich za to, czego Watykan i w ogóle Kościół dokonał dla ratowania Żydów, fotografia Piusa XII nadal pozostaje wystawiona w odnowionych pawilonach jerozolimskiego muzeum «Yad Vashem» w sektorze poświęconym antysemickim szefom państw. Przeciw tej decyzji Stolica Apostolska oficjalnie zaprotestowała, ale jak dotąd bez skutku”. Dodajmy jednak, że są też środowiska żydowskie zachowujące tego Papieża we wdzięcznej pamięci. Podczas audiencji ogólnej 18 czerwca grupa Żydów ocalałych z zagłady zapoznała Benedykta XVI z programem sympozjum poświęconego pomocy Piusa XII Żydom. Projekt przedstawił Garry Krupp, prezes fundacji „Pave the Way”. Kongres, planowany w Rzymie na wrzesień (15-18 września), ma być wyrazem wdzięczności Papieżowi Pacellemu, złożonym z okazji 50. rocznicy jego śmierci (9 października 1958-2008). Aleksander Kowalski