Prawne i etyczne aspekty in vitro - sesja w Warszawie

Debatę rozpoczął bp Stanisław Budzik, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski. Biskupp zwrócił uwagę, że problemy wokół metody zapłodnienia in vitro były tematem czerwcowego spotkania biskupów w Katowicach. Rozpatrywano wówczas aspekty medyczne, etyczne i prawne. Również podczas spotkania Komisji Wspólnej Episkopatu i Rządu rozmawiano na ten temat, a biskupi powołali swoją Komisję, w skład której wszedł m.in. abp Henryk Hoser i biskup pomocniczy lubelski Józef Wróbel – specjalista ds. bioetyki. Prof. Wojciech Łączkowski z KUL, który mówił o prawnych aspektach stosowania metody in vitro przypomniał, że godziwe prawo nie może abstrahować od etyki i medycyny. Zaznaczył też, że kompetencje prawodawcy nie są nieograniczone, inaczej mogłoby powstawać prawo niegodziwe lub nawet zbrodnicze. Granice zaś muszą być aksjologiczne, ponieważ medyczne i finansowe odgrywają w tym przypadku marginalną rolę. Podstawą do stawiania tych granic winny być prawo naturalne oraz prawa człowieka, które nie są ustanowione przez władze, lecz po prostu istnieją i przysługują każdemu. Profesor zauważył,że prawa człowieka są nadrzędne w stosunku do praw poszczególnych państw czy Unii Europejskiej. Nie można ich zreinterpretować czy traktować instrumentalnie dla politycznych korzyści. Reguła głosu większości także nie może być stosowana wobec praw człowieka, ponieważ nie można przegłosowywać prawdy. – Głosowanie nad prawami moralnymi jest równie bezsensowne co głosowanie o której godzinie rozpoczęła się Bitwa po Grunwaldem – tłumaczył prof. Łączkowski. Prelegent postawił też pytanie o to, czy metoda sztucznego zapłodnienia in vitro nie narusza fundamentów którym winno odpowiadać także prawo stanowione. Zwrócił uwagę, że nie opracowano jeszcze metody, która odbywałaby się bez unicestwiania zarodków. A życie ludzkie jest procesem z różnymi fazami i nie można zdecydować, które z pośród tych faz są „przedludzkie”. Zamrażanie embrionów również nie rozwiązuje problemu, ponieważ przy ich rozmrażaniu, wiele ulega rozpadowi. Prof. Łączkowski przestrzegał też przed – jego zdaniem – groźnym relatywizowaniem praw rodziców do posiadania potomstwa. Argument ten jest używany przez zwolenników metody in vitro. Podsumowując profesor powiedział, że jego zdaniem, metoda sztucznego zapłodnienia in vitro nie powinna być dopuszczana. Ks. prof. Wojciech Bołoz, bioetyk z UKSW, zreferował stanowisko Kościoła wobec in vitro. Zwrócił uwagę, że społeczeństwo Zachodnie dąży do tego, by moralność dotycząca życia ludzkiego poddawana była opinii publicznej. Tej tendencji sprzeciwia się stanowczo Kościół katolicki, ponieważ są wartości chronione w sposób stały, a życie ludzkie jest właśnie wartością nienaruszalną.