Można być człowiekiem religijnym i jednocześnie niewierzącym

KAI: Ostatni Synod Biskupów w Rzymie, w którym uczestniczył również Ksiądz Biskup, poświęcony był Słowu Bożemu. Co zrobić, żebyśmy byli bardziej Kościołem słuchającym? Bp. Zbigniew Kiernikowski [ZK]: Po pierwsze głosić Słowo – w porę i nie w porę, w czas i nie w czas, a szczególnie w sytuacjach, w których człowiek odbiera swoje życie, czy jakiś jego moment lub aspekt, jako doświadczenie kryzysu, braku, zabrnięcia w ślepą uliczkę. Kościół może i powinien przyjść do takiego człowieka z Dobrą Nowiną o tym, że to trudne doświadczenie czy ten trudny czas jest szczególnym darem. Jest to przeżycie podobne do tego momentu, jaki przeżył Szaweł pod Damaszkiem, gdy spadł z konia. Jest ono szansą na odkrycie wiary w Tego, kto ratuje i zbawia. A ta wiara rodzi się ze słuchania Słowa Bożego. W Kościele pierwszym elementem jest właśnie Słowo. Kościół żyje ze Słowa, jest „creatura Verdi”, jest tworem czy „dziełem Słowa”. Zazwyczaj myśli się, że w chrześcijaństwie chodzi o praktyki, o wypełnianie prawa. Kościół to wspólnota ludzi, którzy przeżywają przemianę swego życia przez słuchanie Słowa. Dzięki temu dokonuje się nawrócenie, celebrowanie liturgii, w szczególności Eucharystii, i życie w komunii, we wspólnocie. Stąd zaś wynikają postawy życiowe. Niestety my w dużej mierze zatraciliśmy świadomość tego. - Dlaczego? ZK: Dlatego, że ludzie ochrzczeni to w dużej mierze ludzie nieprzygotowani do tego, by żyć mocą tego sakramentu. To, co powiem, nie jest regułą, ale zdarza się często. Rodzice przynoszą dzieci do chrztu, choć nie mają wiary, która wpływałaby na ich życie. Żyją po swojemu, ale chcą, by ich dziecko było ochrzczone. Na wszelki wypadek, albo dla wypełnienia jakiegoś obrzędu. Często słyszę: my mamy swoje własne poglądy na małżeństwo i na życie, inne niż Kościół, ale chcemy dziecko ochrzcić. Po co? Kto to dziecko wychowa? Jak je wychowa? Kto doprowadzi je do wiary? Brakuje świadomości, że do chrztu potrzebne jest nawrócenie, które dokonuje się poprzez Słowo Boże. Na tym polega katechumenat, którego dziś często brak. Bez formacji katechumenalnej, którą kiedyś zapewniała rodzina, a dziś tego najczęściej nie czyni, pozostaje sam obrzęd, a życie „chrześcijańskie” – życie w odniesieniu do Ewangelii – wygląda karykaturalnie. Podobnie karykaturą jest często sakrament małżeństwa zawierany w kościele przez ludzi de facto niewierzących, tzn. nieakceptujących w sobie Misterium Paschalne Jezusa Chrystusa, którzy potem (niekiedy po krótkim czasie) stwierdzają, że nie będą już razem. Zazwyczaj dzieje się to wtedy, kiedy okazuje się, że wspólne życie kosztuje, że trzeba z czegoś rezygnować, że trzeba tracić życie dla drugiego. Przyczyną tego stanu rzeczy może też być brak pomocy ze strony Kościoła, by w takich sytuacjach kryzysu – jak to wspomniałem wcześniej – wyjść naprzeciw, wyjść ze Słowem oświecającym życie. - Jakie znaczenie w prowadzeniu do wiary ma katechizacja w szkole? ZK: Katechizacja w szkole nie zastąpi katechumenatu, nie zastąpi formacji. Odgrywa rolę pomocniczą. Na pewno religia w szkole ma znaczenie ogólnoludzkie, a w pewnych przypadkach, zwłaszcza tam, gdzie jest małe, zżyte środowisko, może realizować elementy chrześcijańskiej formacji. Niestety jednak często wygląda to inaczej. Katecheci wracają z lekcji wykończeni, bo muszą przede wszystkim przekonywać uczniów, żeby w ogóle słuchali. Może przy tym rodzić się zniechęcenie: „my tyle robimy, tyle uczymy, a takie małe są tego owoce”. Jeśli chodzi o formację sakramentalną – zdecydowanie powinna się ona odbywać nie w szkole, a w parafii. To parafia jest wspólnotą wiary, na łonie której dokonuje się formacja wiary.