Wjazd tyłem do rzeczywistości

Od razu uprzedzam: to nie jest komentarz do bieżących wydarzeń okołopolitycznych. Słowa Stanisława Lema o pewnym historyku, który tak był zapatrzony w historię, że tyłem wjeżdżał do rzeczywistości, przywołał ks. prof. Michał Heller w kontekście naszej percepcji nauczania Jana Pawła II. Laureat tegorocznej nagrody Templetona (jak to określiła jedna z gazet: religijnego Nobla) jest Polakiem. To powód do radości i dumy. Warto jednak przy tej okazji choćby zauważyć, czym zajmuje się nagrodzony i posłuchać tego, co mówi. A mówi nie tylko o kosmologii i fizyce teoretycznej, ale także o rzeczach nam bliskich, codziennych. O modlitwie nauką. O relacjach etyki i nauki i roli norm prawnych w tej dziedzinie. O duszpasterstwie inteligencji. I w końcu – o percepcji nauczania Jana Pawła II w polskim Kościele. Z pewnością przyswojenie sobie nauczania Jana Pawła II jest wielkim zadaniem i z pewnością w tej dziedzinie jeszcze wiele mamy do zrobienia. Niemniej często odnosi się wrażenie, że „przyswajanie” tego nauczania polega na jego adorowaniu z daleka, a nie odnoszeniu do naszego „tu i teraz”. Jan Paweł II był postacią wielką, ale nigdy nie chciał zamieniać się w pomnik. Tym bardziej nie chciałby, by pomnikiem stały się jego encykliki. Nie wystarczy pogłębiona analiza jego dzieł, streszczanie tez w nich zawartych. Trzeba jeszcze to, co się przeczytało, przełożyć na rzeczywistość. Trzeba aktywnego do nich stosunku. Trzeba szukać w tekstach Jana Pawła II nie tyle konkretnych rozwiązań, które z biegiem czasu mogą (choć nie muszą) stawać się nieaktualne, ale śladów tego Ducha, który pozwolił mu te rozwiązania wypracować. Dopiero takie podejście spowoduje, że nauczanie Papieża-Polaka zostanie naprawdę przyswojone. „Po tych wszystkich przemianach, których jesteśmy świadkami, musi nastąpić praca, która jest na miarę tych przemian. Jeśli będziemy powielać tylko schematy, to nic z tego nie wyjdzie. Życie zmienia się w tej chwili bardzo szybko. Jeżeli nie będziemy się dostosowywać do tych przemian, wybiegać im naprzeciw, tylko ciągle spoglądać wstecz i stosować te same metody co dawniej, to nie przyniesie to żadnego pożytku.” – mówi ks. prof. Heller. Warto jego słowa wziąć pod uwagę choć przy takiej okazji jak obecna nagroda.