Sędziowie niedopuszczeni do spotkania z Komisją Wenecką w TK

- Pan Prezes Andrzej Rzepliński nie umożliwił nam udziału w tym spotkaniu. W ten sposób Komisja Wenecka została pozbawiona możliwości wysłuchania stanowiska sędziów Trybunału Konstytucyjnego, zaprzysiężonych w grudniu 2015 r. przez Prezydenta RPO, co może wpłynąć na kształt przyszłej opinii - napisali w liście do prezydenta RP, marszałka Sejmu oraz ministrów sprawiedliwości i spraw zagranicznych sędziowie: Lech Morawski, Mariusz Muszyński, Julia Przyłębska i Piotr Pszczółkowski.

W odpowiedzi na pytanie, dlaczego nie zaprosił wszystkich sędziów TK na spotkanie z Komisją Wenecką, prezes Rzepliński odrzekł: "Wybrałem tych, którzy byli sędziami sprawozdawcami w sprawach grudniowych, które były rozstrzygane". "Osiemnastu sędziów trudno zaprosić na półtoragodzinne spotkanie, bo ani oni nie mogliby zadać pytania, ani oni nie mogliby na nie odpowiedzieć" - tłumaczył.

Odnosząc się do tej kwestii, Biuro TK napisało w komunikacie przesłanym PAP: "W związku z – wyrażoną godzinę przed wizytą delegacji – prośbą czworga sędziów wybranych przez Sejm VIII kadencji o umożliwienie im udziału w spotkaniu, Prezes TK zapytał przedstawicieli Komisji Weneckiej, czy chcieliby się spotkać z tymi sędziami. Przedstawiciele Komisji Weneckiej odpowiedzieli, że nie widzą takiej potrzeby".

Poinformowano, że w spotkaniu - oprócz prezesa Rzeplińskiego - wzięli udział sędziowie sprawozdawcy w sprawach dotyczących Trybunału Konstytucyjnego: Leon Kieres (ustawa o TK), Piotr Tuleja (listopadowa nowela o TK), Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz (uchwały Sejmu dot. sędziów TK) i wiceprezes Stanisław Biernat (grudniowa nowelizacja ustawy o TK). Spotkaniu przysłuchiwał się Andrzej Misztal, dyrektor Departamentu Prawno-Traktatowego MSZ.

Dotychczasowe rozmowy Komisji dotyczyły kwestii zmiany składu TK związanej z uchwałami Sejmu unieważniającymi wybór pięciu sędziów Trybunału oraz grudniowej nowelizacji ustawy o TK. Delegaci pytali także swych rozmówców o przyczynę nieodebrania przez prezydenta ślubowania od sędziów wybranych jesienią przez Sejm poprzedniej kadencji.

Delegacja Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo, nazywanej Komisją Wenecką, przebywa w Polsce z dwudniową wizytą na zaproszenie ministra spraw zagranicznych Witolda Waszczykowskiego.

Komisja Wenecka to organ doradczy Rady Europy, złożony z niezależnych ekspertów prawa konstytucyjnego i międzynarodowego, sędziów sądów najwyższych i sądów konstytucyjnych państw członkowskich, członków parlamentów narodowych oraz urzędników służby cywilnej. Działa od 1990 r. Zrzesza 60 państw.

Waszczykowski zwrócił się do Komisji Weneckiej w grudniu ub.r. w związku z nowelizacją ustawy o TK, która zawiera m.in. przepis, że Trybunał co do zasady ma orzekać w pełnym składzie liczącym co najmniej 13 spośród 15 sędziów TK (zgodnie z poprzednimi przepisami pełny skład to co najmniej 9 sędziów). W składzie siedmiu sędziów będą badane m.in. skargi konstytucyjne i pytania prawne sądów. Orzeczenia pełnego składu będą zapadać większością 2/3 głosów, a nie - jak do tej pory - zwykłą. Terminy rozpatrywania wniosków wyznaczane będą w TK według kolejności wpływu.

Projekt nowelizacji złożyli w Sejmie 15 grudnia posłowie PiS, izba uchwaliła ją 22 grudnia po burzliwej debacie, 24 grudnia Senat nie wprowadził do niej poprawek. Prezydent podpisał nowelizację 28 grudnia, tego samego dnia została ona opublikowana i weszła w życie.

24 grudnia MSZ poinformowało, że szef MSZ zwrócił się dzień wcześniej do Komisji Weneckiej o opinię "na temat zagadnień prawnych będących przedmiotem prac nad nowelizacją ustawy o Trybunale Konstytucyjnym". Wniosek do Komisji Waszczykowski uzasadniał przekonaniem, iż "Trybunał Konstytucyjny jest jednym z ważnych elementów ładu instytucjonalnego Rzeczpospolitej i należy jak najszybciej zakończyć narosłe wokół niego kontrowersje".

Wypracowany przez delegację projekt opinii będzie przedmiotem obrad kolejnej sesji plenarnej Komisji Weneckiej. Komisja zbierze się 11-12 marca w Wenecji. Opinia Komisji nie jest wiążąca, MSZ zapowiadało jednak, że "zostanie wzięta bardzo poważnie pod uwagę" i "stanie się przedmiotem merytorycznej refleksji".