Poznań: Konferencja o polityce wobec Kościołów
publikacja 19.11.2009 15:41
O polityce władz PRL wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Wielkopolsce w okresie rządów Edwarda Gierka dyskutowali w środę w Poznaniu uczestnicy ogólnopolskiej konferencji naukowej, którą zorganizował miejscowy Instytut Pamięci Narodowej.
Bp Jędraszewski zwrócił uwagę, że władze już wcześniej torpedowały kandydaturę ordynariusza szczecińsko-kamieńskiego na wakującą stolicę biskupią we Wrocławiu po śmierci w 1974 roku kardynała Bolesława Kominka.
„Sugerowano, że nominacją Stroby na Wrocław jest zainteresowany Episkopat Republiki Federalnej Niemiec. Była to próba pokazania, że wróg Polski chce, żeby jego przyjaciel został arcybiskupem we Wrocławiu” – mówił pomocniczy biskup archidiecezji poznańskiej.
Bp Jędraszewski dodał, że także w wypadku nominacji na arcybiskupstwo w Poznaniu „chodziło znów o ukazanie biskupa Stroby jako wielkiego przyjaciela Niemców, by zdyskredytować go wobec polskich biskupów, którzy patrzyli niechętnie na zbliżenie polsko-niemieckie”.
Ks. prof. Bernard Kołodziej z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej – zgromadzenia, którego celem jest praca duszpasterska wśród polskich emigrantów – przyznał, iż władzom udawało się skłócić polskich księży wyjeżdżających na misje za granicę z Polonią.
Duchowny zaznaczył, że po dojściu do władzy w grudniu 1970 roku Edwarda Gierka „wyraźnie można było odczuć, że zmienia się nastawienie – dotychczas wrogie – do spraw emigracji polskiej, a w tym i do duszpasterstwa polonijnego”.
Zastrzegł zarazem, iż „przez większą łatwość wyjazdów zagranicznych, zwiększyła się też działalność odpowiednich służb poza granicami kraju” i „często wykorzystywane to było do skłócenia środowisk polonijnych pomiędzy sobą oraz poróżnienia ich ze swoim duszpasterzem”.
„Tradycyjne środowiska emigracyjne również bacznie przyglądały się nowym duszpasterzom polonijnym przybyłym z kraju. Były nawet posądzenia o współpracę z krajowym reżimem” – ubolewał ks. prof. Kołodziej.
Podczas konferencji omówiono też początki ruchu oazowego w archidiecezji poznańskiej, konflikt wokół składania przysięgi na wierność PRL przez nowo mianowanych proboszczów, a także reakcję władz na konflikt w Kotłowie, gdzie na przełomie lat 60. i 70. ub. wieku większość wiernych wraz z księdzem odeszła z Kościoła rzymskokatolickiego do polskokatolickiego.
Zorganizowana przez poznański oddział IPN konferencja odbyła się przy współpracy Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Instytutu Historii UAM. To już trzecia tego typu konferencja. Poprzednie dwie dotyczyły lat 1956-1956 oraz 1956-1970.