Polska delegacja na miejscu katastrofy z 10 kwietnia 2010 r. oddała hołd 96 ofiarom. "Zmierzali do Katynia, by w imieniu całego narodu oddać należną cześć naszym rodakom zamordowanym przez zbrodniarzy z NKWD" - mówił ambasador RP w Moskwie Włodzimierz Marciniak.
Podczas poniedziałkowej uroczystości w Smoleńsku uczestnicy delegacji, w tym krewni ofiar katastrofy smoleńskiej, w asyście honorowej żołnierzy Wojska Polskiego w milczeniu i zadumie złożyli kwiaty i zapalili znicze. Towarzyszyły im rodziny katyńskie.
Wcześniej, po odśpiewaniu polskiego hymnu i odczytaniu listy ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 r., przemówienie wygłosił ambasador RP w Moskwie Włodzimierz Marciniak.
"Niedaleko tego miejsca, w którym się teraz znajdujemy, siedem lat temu, 10 kwietnia 2010 r., Rzeczpospolita poniosła dotkliwą stratę - straciła swego prezydenta, profesora Lecha Kaczyńskiego, który wraz z małżonką i towarzyszącymi osobami, wśród których był ostatni prezydentem RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, zmierzał do Katynia, aby w imieniu całego Narodu oddać należną cześć naszym Rodakom, zamordowanym przez zbrodniarzy z NKWD" - mówił Marciniak.
Jak zaznaczył, prezydent Lech Kaczyński miał zamiar wygłosić przemówienie o tym, że tragedia Katynia to część naszej historii, pamięci i tożsamości. "A walka z kłamstwem katyńskim to nie tylko ważne doświadczenie kolejnych pokoleń Polaków, ale także przesłanie skierowane do każdego człowieka i do wszystkich narodów" - powiedział ambasador.
"Niewygłoszone przemówienie prezydenta kończyło się słowami: +Zbrodnia Katyńska już zawsze będzie przypominać o groźbie zniewolenia i zniszczenia ludzi i narodów. O sile kłamstwa. Będzie jednak także świadectwem tego, że ludzie i narody potrafią - nawet w czasach najtrudniejszych - wybrać wolność i obronić prawdę+" - mówił Marciniak.
Podkreślił, że przypomina te słowa, gdyż zawarte w nich przesłanie nadal jest ważne dla "tych wszystkich, którzy doświadczając także dzisiaj siły kłamstwa, ciągle trwają przy wyborze wolności i prawdy". "Dlatego tak ważne jest to, że od wielu lat ulicami Smoleńska idą razem w Marszu Pamięci młodzi Polacy i Rosjanie, połączeni wspólną pamięcią i wspólnym świadectwem. Łączy ich katyński szlak, gdyż ofiarami terroru komunistycznego byli ludzie wszystkich narodów, zamieszkujących niegdyś Związek Sowiecki" - powiedział ambasador.
Zaznaczył także, że i w 1940 r. w Katyniu, i w 2010 r. w Smoleńsku zginęli ludzie różnych wyznań, zawodów i odmiennych poglądów politycznych. "Wszystkich ich łączyła jednak miłość do ojczyzny i ofiarna służba Najjaśniejszej. Zapewne i my tutaj zgromadzeni także jesteśmy ludźmi różnych wyznań, powołań i politycznych sympatii, ale przybyliśmy, aby dać świadectwo prawdzie i zrozumieć tragiczną historię, gdyż - ufając opatrzności - jesteśmy głęboko przekonani o tym, że nasza wytrwała służba Rzeczypospolitej pozwoli obie te tragiczne rany zagoić" - dodał Marciniak.
Po przemówieniu ambasadora odbyły się modlitwy ekumeniczne, które poprowadzili duchowni Ordynariatu Polowego WP, Prawosławnego Ordynariatu WP i Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego. Modlitwę odmówili również duchowni z metropolii smoleńskiej. Uroczystości zakończyło odegranie przez żołnierzy WP sygnału "Cisza".
Władze rosyjskie podczas uroczystości reprezentował zastępca gubernatora obwodu smoleńskiego Konstantin Władimirowicz Nikonof. Na miejsce przybyli też mieszkańcy Smoleńska.
Marianna Handzlik, matka Mariusza Handzlika, ministra w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który zginął w katastrofie smoleńskiej powiedziała PAP, że tragedię tę przeżywa już 7 lat. "Nie ma dnia, w którym nie rozmawiałabym z moim synem... do portretu. Wszystko mu opowiadam. Był najdroższym, najukochańszym synem, dobrym człowiekiem. Służył Polsce, jak tylko mógł" - mówiła, płacząc.
"Co mogę więcej powiedzieć? Żal jest i przyjechałam tutaj właśnie, żeby mu oddać hołd i wszystkim, którzy tutaj zginęli" - dodała.
"Tu można się pomodlić i wspominać brata, jak również bliższych i dalszych znajomych, przyjaciół. Być z dala od polityki, tej złej polityki" - powiedział PAP Józef Melak, brat Stefana Melaka, który zginął w katastrofie smoleńskiej.
Melak wyraził także żal, że wciąż w Smoleńsku nie ma godnego miejsca upamiętnienia ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 r. "Tutaj raczej zaciera się ślady tej katastrofy, żeby nie oddać hołdu tym, którzy zginęli tu siedem lat temu" - mówił Melak. Przypomniał, że już 5 lat temu wybrano projekty pomnika, ale - jak dodał - zostały one zniweczone.
"Musimy tu być, oddać hołd, i tu będziemy" - zakończył.
W poniedziałek polska delegacja wzięła również udział w uroczystościach rocznicowych w Lesie Katyńskim. Po oddaniu hołdu ofiarom katastrofy lotniczej polska pielgrzymka, po krótkim odpoczynku, uda się w drogę powrotną do Polski. Przylot do Warszawy planowany jest we wtorek po północy.
10 kwietnia 2010 r. w katastrofie Tu-154M w Smoleńsku zginęli wszyscy pasażerowie i załoga samolotu - w sumie 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński i jego małżonka, a także ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski. Polska delegacja, w tym wielu przedstawicieli polskich elit politycznych, wojskowych i kościelnych oraz środowisk pielęgnujących pamięć o zbrodni katyńskiej, zmierzali na uroczystości w Lesie Katyńskim.
W kościołach ustawiane są choinki, ale nie ma szopek czy żłóbka.
W niektórych przypadkach pracownik może odmówić pracy w święta.