Jutro żydowskie święto Chanuki

Specjalnie z okazji Chanuki przyjeżdża do Polski chasydzki wirtuoz skrzypiec Daniel Ahaviel, który zagra koncert w Teatrze Żydowskim w Warszawie, tego samego dnia, o godz. 17.00. Wstęp będzie bezpłatny.

Lampa chanukowa, zgodnie z wieloletnią tradycją, zostanie zapalona także w Sejmie – we wtorek 15 grudnia o godz. 16.00.

Chanuka to jedno z najważniejszych świąt w kalendarzu żydowskim. Upamiętnia zwycięskie powstanie Machabeuszy przeciwko Grekom okupującym Jerozolimę w 313 roku p.n.e. Słabsze militarnie wojska Machabeuszy odniosły niespodziewane zwycięstwo nad siłami następcy Aleksandra Wielkiego. Podczas Chanuki Żydzi zapalają lampy chanukowe symbolizujące zwycięstwo wolności nad opresją, ducha nad materią i światła nad ciemnością.

Święto Chanuka trwa osiem dni. Rozpoczyna się zawsze 25 dnia miesiąca kislew, czyli – według kalendarza obowiązującego w Polsce – w grudniu. Menora ma miejsce na osiem świec, które zapala się po kolei – po jednym w każdym świątecznym dniu.

Światła chanukowe to symbol. Nie powinny być zatem używane do oświetlania mieszkania. Powinny natomiast rozświetlać nocny mrok na zewnątrz domu. Dlatego umieszcza się je zazwyczaj w pobliżu okna wychodzącego na ulicę.

Na Chanukę tradycja nakazuje jeść latkes, czyli żydowskie placki ziemniaczane. Przyjęte jest także wręczanie najmłodszym podarunków oraz pieniędzy (gelt). Żydzi wierzą, że dając dzieciom pieniądze przyzwyczajają je do dzielenia się dobrami materialnymi z innymi ludźmi. Lubianym chanukowym zwyczajem jest hazardowa zabawa bączkiem zwanym dreidel. Dzieci grają zazwyczaj na słodycze. Dorośli - na pieniądze.

Najważniejsze jest jednak religijne znaczenie Chanuki - święta, które ma dawać ludziom radość, ciepło i światło. A także przypominać o cudach, które wydarzyły się w Jerozolimie po zwycięstwie Machabeuszy. Kiedy Żydzi odbili jerozolimską Świątynię z rąk Greków, okazało się, że najeźdźcy zbezcześcili przybytek i trzeba go ponownie poświęcić. Potrzebny był do tego specjalny świecznik oraz czysta oliwa. Niestety w całej Jerozolimie nie było niezbezczeszczonej oliwy. W końcu jednak - cudem - udało się znaleźć niewielkie, ukryte pod podłogą naczynie czystej oliwy opatrzonej pieczęciami Wielkiego Kapłana. Lampa zapłonęła i – znów cudem - płonęła pełne osiem dni, choć początkowo wydawało się, że oliwy wystarczy zaledwie na jedną noc.

Pamięć o tamtych wydarzeniach jest bardzo żywa wśród Żydów, którzy także dziś wierzą, że światła Chanukowe rozświetlają drogę przez życie zarówno każdemu pojedynczemu człowiekowi, jak i całym społeczeństwom.