Świat patrzy na tę zbrodnię i milczy

Tytuł wystawy "Świat patrzy na tę zbrodnię i milczy…" zaczerpnięty został z ulotki Protest, którą rozlepiano w 1942 roku na murach Warszawy. Jej autorka, katolicka pisarka Zofia Kossak-Szczucka, żądała od polskich katolików, bez względu na ich poglądy polityczne i dotychczasowy stosunek do Żydów, udzielenia pomocy mordowanemu narodowi.

Ekspozycję planszową można oglądać w Galerii Ossolińskiej Muzeum Pana Tadeusza (Rynek 6) od 13 marca do 13 maja.

- Prezentujemy m.in fotografie ze zbiorów IPN, czy agencji East News oraz kopie ulotek wydawanych przez Żegotę w czasie okupacji. Część dokumentów przekazał do Ossolineum Władysław Bartoszewski, członek "Żegoty", który badał i opisywał działania organizacji. Według mnie najbardziej charakterystycznym z nich jest zdjęcie jego samego w obozie koncentracyjnym w Auschwitz oraz list który wysyłał do rządu w Londynie o sytuacji Żydów na Pawiaku - opowiada dr Małgorzata Preisner-Stokłosa z Gabinetu Świadków Historii w Ossolineum, która opracowywała wystawę.

Podkreśla, że punktem wyjścia do powstania ekspozycji planszowej była 50. rocznica śmierci Zofii Kossak-Szczuckiej, polskiej powieściopisarki, współzałożycielki dwóch tajnych organizacji w okupowanej Polsce: Frontu Odrodzenia Polski oraz Rady Pomocy Żydom Żegota. 

- Temat ratowania Żydów przez Polaków wydaje nam się bardzo ważny, dlatego korzystamy z naszych zbiorów i pokazujemy je szerszej publiczności - mówi Preisner-Stokłosa. Uzupełnia, że wśród pamiątek przekazanych przez Bartoszewskiego znajdują się m.in. listy osób uratowanych przez Polaków podczas Holocaustu.

Na planszach w Galerii Ossolińskiej znajdziemy fotografie z opisami, a także skany dokumentów, które pokazują historię „Żegoty”.

- Całość poszerza temat, który prezentujemy na wystawie stałej "Misja: Polska" w naszym muzeum, gdzie można zobaczyć np. oryginał ulotki "Protest" z odezwą Zofii Kossak-Szczuckiej - dodaje Agnieszka Śrutwa z biura prasowego Muzeum Pana Tadeusza.

W zbiorach Muzeum Pana Tadeusza znajduje się unikatowe archiwum komórki "Felicja", stworzonej przez adwokata Maurycego Herlinga-Grudzińskiego, która objęła opieką około 340 osób.

Przypomnijmy: Rada Pomocy Żydom "Żegota" to jedyna w okupowanej przez Niemców Europie instytucja państwowa ratująca Żydów od zagłady. Działało w niej blisko 200 osób z różnych środowisk i organizacji. Wielu pomagało poza oficjalnymi strukturami. Członkowie "Żegoty" dostarczali Żydom w gettach żywność i leki, organizowali ucieczki i wyszukiwali po aryjskiej stronie ludzi gotowych ich ukrywać, a także zbierali pieniądze i organizowali fałszywe dokumenty.