Jednolity obszar wolności i sprawiedliwości w UE

Wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony Komisja Europejska zyskała nowe kompetencje, by wzmocnić i ujednolicić prawa i wolności obywateli Unii Europejskiej. Jak tłumaczy, chce z nich skorzystać, by przede wszystkim wzmocnić bezpieczeństwo obywateli UE podczas pobytów w innym kraju Unii.

"Europejczycy nie powinni tracić ochrony prawnej, kiedy przekraczają granicę. Chcę, by byli pewni, że UE chroni ich prawa, kiedy są za granicą, zakładają rodzinę, planują przejście na emeryturę czy choćby muszą rozstrzygnąć jakiś spór, związany np. z wypadkiem samochodu za granicą" - powiedziała komisarz ds. sprawiedliwości i praw obywatelskich Viviane Reding.

Dla przykładu, każdego roku jest ponad 500 tys. wypadków samochodowych o charakterze ponadgranicznym, a kierowcy bardzo często nie wiedzą, jak poradzić sobie z kwestiami ubezpieczeń. Zdarza się, że mają bardzo mało czasu na zgłoszenie szkody, dlatego KE planuje zharmonizowanie tych zasad, by dać Europejczykom więcej pewności prawnej. KE zapowiada też propozycję legislacyjną, która poprawi ochronę konsularną obywateli w innym kraju unijnym, czy redukcję obciążeń biurokratycznych dla przedsiębiorców w transakcjach ponadgranicznych.

Program przedstawiony przez KE jest znacznie szerszy, obejmuje aż 170 inicjatyw ujętych w tzw. Programie sztokholmskim. Przewiduje on poprawę ochrony danych osobowych, uznawanie decyzji sądowych ponad granicami, zwiększenie walki z przestępczością transgraniczną, ułatwienia w odzyskiwaniu długów (i ogólnie rozstrzygania sporów) w innym kraju, walkę z wykorzystywaniem internetu przez terrorystów, wzmocnienie bezpieczeństwa na granicach poprzez utworzenie nowoczesnego systemu wjazdu/wyjazdu z UE dla posiadaczy wiz, który zastąpi tradycyjne stawianie pieczątek w paszportach.

Do realizacji tych ambitnych pomysłów droga daleka. Każda z propozycji będzie wymagać osobnej formalnej propozycji legislacyjnej KE. Będą one stopniowo przedstawiane w najbliższych latach, podczas mandatu obecnej KE. Potem potrzebna będzie zgoda rady ministrów państw członkowskich oraz Parlamentu Europejskiego.