Festiwal Kultury i Tradycji Tatarów w Kruszynianach

Do godzin wieczornych potrwa tam III Festiwal Kultury i Tradycji Tatarów, zorganizowany przez miejscowe Regionalne Centrum Kultury Tatarów Polskich Asman. To przede wszystkim prezentacja dorobku kulturowego społeczności polskich Tatarów - choć niezbyt już licznej, ale od kilkuset lat żyjącej na tych ziemiach.

Głównym punktem festiwalu jest wielkie gotowanie tatarskich specjałów. "Poprzez kuchnię ludzie dowiadują się więcej o naszej tradycji, historii, religii i o tym, że Tatarzy w ogóle są w Polsce" - uważa organizatorka imprezy Dżenneta Bogdanowicz.

Są też zespoły artystyczne z zagranicy, a wśród gości - przedstawiciele ambasad tych krajów, gdzie mieszkają muzułmanie, m.in. Indonezji, Kazachstanu, Mongolii, Ukrainy, USA i Rosji.

Imprezę rozpoczęły modlitwy o pokój w kruszyniańskim meczecie, jednej z dwóch ostatnich zabytkowych świątyń muzułmańskich w naszym kraju. Przewodniczył im imam muzułmańskiej gminy w Kruszynianach. Każdy zainteresowany mógł wejść do meczetu i zobaczyć, jak takie nabożeństwo wygląda.

Jak podkreśliła Bogdanowicz, ponieważ Kruszyniany to wieś wielowyznaniowa, godzinę rozpoczęcia imprezy dostosowano do nabożeństwa w miejscowej cerkwi z okazji prawosławnych uroczystości ku czci Św. Anny. Festiwal rozpoczął się po tych obchodach.

Wiele osób usłyszało o Kruszynianach wiosną tego roku, gdy odwiedzający województwo podlaskie brytyjski następca tronu książę Karol właśnie tam zwiedził meczet i skosztował specjałów tatarskiej kuchni. "To była ogromna promocja. Teraz większość przyjeżdżających pyta, jak to się stało, że był tutaj książę Karol" - mówiła Bogdanowicz.

Historia osadnictwa tatarskiego na ziemiach dawnej Rzeczpospolitej ma już ponad 600 lat. Jako datę dobrowolnego osadnictwa tatarskiego w Wielkim Księstwie Litewskim i Rzeczypospolitej, Jan Długosz podaje rok 1397.

Od tego czasu aż do II wojny światowej Tatarzy uczestniczyli we wszystkich ważniejszych wystąpieniach zbrojnych. Brali udział w bitwach pod Grunwaldem, Kircholmem, Wiedniem i Maciejowicami. Jeszcze w kampanii wrześniowej 1939 roku w 13. Pułku Ułanów Litewskich był szwadron tatarski.

Na ziemie polskie przynieśli ze sobą islam. W XVI-XVII wieku zatracili ostatecznie swój język i wiele obyczajów, nazwiska rodowe uległy spolszczeniu.

Ilu jest Tatarów w Polsce, dokładnie nie wiadomo. W środowisku tej mniejszości działa Muzułmański Związek Religijny w RP oraz Związek Tatarów Polskich. Ten pierwszy liczbę polskich muzułmanów, w większości właśnie pochodzenia tatarskiego, szacuje na ok. 5 tys. osób.