Ukraina: Nowa ustawa o RM

Zgodnie z decyzją Trybunału z ubiegłego tygodnia Ukraina przekształciła się z państwa o ustroju parlamentarno-prezydenckiego w państwo o systemie prezydencko-parlamentarnym.

Zdaniem opozycji przyjęte w czwartek zmiany w ustawodawstwie ograniczyły rolę parlamentu, znacząco wzmacniając rolę prezydenta Wiktora Janukowycza.

"Treść zapisów ustawy o Radzie Ministrów sprowadza się do koncentracji władzy w rękach prezydenta" - ostrzegł w trakcie debaty deputowany opozycyjnego bloku Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona, Anatolij Hrycenko.

Wbrew procedurom zarówno nowa ustawa o Radzie Ministrów, jak i zmiany obowiązujących dotychczas pozostałych ustaw zostały przegłosowane przez zdominowaną przez Partię Regionów Janukowycza w jednym pakiecie.

Szef państwa otrzymał m.in. całkowitą kontrolę nad Służbą Bezpieczeństwa Ukrainy, która dotychczas odpowiadała za swoje działania zarówno przed prezydentem, jak i parlamentem.

Prezydent będzie mógł również mianować i odwoływać prokuratora generalnego, podczas gdy według poprzednich aktów prezydent mógł zwolnić prokuratora wyłącznie za zgodą Rady Najwyższej (parlamentu).

Ukraiński rząd utracił ponadto na rzecz prezydenta prawo wpływu na mianowanie szefów obwodowych (wojewódzkich) administracji państwowych. Dotychczas szef państwa mianował ich, opierając się na kandydaturach, wysuwanych przez rząd. Obecnie Janukowycz będzie wyznaczał gubernatorów samodzielnie.

Wprowadzone w czwartek zmiany są wynikiem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego Ukrainy z 1 października, który skasował tzw. reformę konstytucyjną z 2004 roku, ograniczającą władzę prezydenta na rzecz parlamentu.

Uchwalony w grudniu 2004 roku pakiet zmian ustawodawczych był wynikiem kompromisu między przedstawicielami sił politycznych, który umożliwił uczciwą powtórkę sfałszowanej drugiej tury ówczesnych wyborów prezydenckich na Ukrainie.

Janukowycz, jako przedstawiciel ówczesnego obozu władzy starł się w nich z ówczesnym reprezentantem opozycji Wiktorem Juszczenką.

Fałszerstwa wyników wyborów, których dopuszczali się rządzący, doprowadziły do wydarzeń znanych jako pomarańczowa rewolucja. W powtórzonej, drugiej turze wyborów prezydenckich ostateczne zwycięstwo odniósł wtedy Juszczenko.