Spadek po Komisji Majątkowej

Jak podkreślają autorzy uzasadnienia projektu, zamieszczonego na stronach internetowych Sejmu, likwidacja Komisji Majątkowej spowoduje, że budżet państwa zaoszczędzi 900 tys. zł, a sądom do rozstrzygnięcia pozostanie niewiele, bo około 220 niezałatwionych w Komisji dotąd spraw. Od początku działalności Komisja rozpatrzyła ok. 2,8 tys. spraw.

Komisję postanowiono zlikwidować po krytyce m.in. za to, że większość jej decyzji zapadała bez konsultacji z samorządami czy zarządcami nieruchomości. Media donosiły też, że nie weryfikowano wycen gruntów przedstawianych przez rzeczoznawców Kościoła - miały one być zaniżane.

Prokuratura postawiła zarzuty siedmiu osobom związanym z komisją, m.in. w sprawie nieprawidłowości przy przekazaniu zakonowi elżbietanek działki w stolicy. We wrześniu sąd w Gliwicach aresztował pełnomocnika instytucji kościelnych w Komisji Majątkowej Marka P. Postawiono mu cztery zarzuty: korumpowania członka komisji i trzech oszustw. Niedawno zarzut przyjęcia ponad 200 tys. zł łapówek od Marka P. usłyszał mec. Piotr P., pełnomocnik strony kościelnej w Komisji (nie został aresztowany, zrezygnował już z funkcji w Komisji).

Trwa też śledztwo Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie ws. domniemanych przestępstw w 20-leciu działania Komisji Majątkowej. Doniesienie w tej sprawie złożył poseł SLD Sławomir Kopyciński. Według przedstawionych przez niego danych komisji, od początku działalności przekazała ona Kościołowi ponad 500 nieruchomości za ponad 24 mld zł i grunty rolne o powierzchni 76 tys. ha. Zdaniem sekretarza KEP bp. Stanisława Budzika, sumy podawane przez Kopycińskiego są nieprawdziwe. Według biskupa w ramach prac Komisji Majątkowej Kościół otrzymał z budżetu 107,5 mln zł odszkodowania za mienie utracone w PRL.

Ustawa z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w RP określiła zasady stosunku Państwa do Kościoła, w tym jego sytuację prawną i majątkową. Jednym z elementów są regulacje spraw majątkowych Kościoła.

Przez ponad 20 lat obowiązywania ustawy powołana na jej podstawie Komisja Majątkowa, składająca się z równej liczby przedstawicieli strony państwowej i kościelnej, rozpatrywała liczne wnioski kościelnych osób prawnych, dotyczące głównie przywrócenia lub przekazania własności nieruchomości lub ich części.

"Mając na uwadze, w porównaniu do lat ubiegłych, istotny spadek w ostatnim czasie liczby wniosków o wszczęcie postępowań regulacyjnych rozstrzygniętych przez Komisję w formie orzeczenia lub ugody przed nią zawartej, Rada Ministrów przygotowała projekt ustawy o zmianie ustawy o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w RP, w którym uchyla się przepisy stanowiące podstawę funkcjonowania Komisji. Projekt był konsultowany z Sekretariatem Konferencji Episkopatu Polski" - napisano w uzasadnieniu.

W uzasadnieniu podtrzymany jest proponowany termin wejścia w życie ustawy - 1 stycznia przyszłego roku. "Zaproponowany termin wynika z potrzeby pilnego uregulowania spraw związanych z zakończeniem funkcjonowania Komisji" - czytamy w uzasadnieniu.

Projekt zakłada zniesienie Komisji z dniem 31 stycznia 2011 r. Celem projektowanej regulacji jest jedynie likwidacja Komisji Majątkowej, nie zaś samego postępowania regulacyjnego, które teraz miałyby przeprowadzać sądy. Zainteresowane strony otrzymałyby 6-miesięczny termin na zgłoszenie do sądu odpowiedniego wniosku.

Z uzasadnienia projektu wynika, że z tytułu nowych obowiązków w wymiarze sprawiedliwości powinno przybyć 6 nowych etatów sędziowskich i 15 urzędniczych. Resort sprawiedliwości oszacował, że koszt operacji może się zamknąć w kwocie 1,6 mln zł.

W projekcie zakłada się, że do zakończenia działalności Komisja przedstawi sprawozdanie MSWiA, a także Sekretariatowi KEP i Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Ponadto proponuje się, aby do dnia zakończenia prac Komisji Majątkowej jej członkowie przekazali ministrowi spraw wewnętrznych i administracji dokumentację zgromadzoną w toku prowadzonych przez nią postępowań regulacyjnych, a także wnioski o wszczęcie nowych postępowań, złożone i nierozpatrzone przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy. Jeśli roszczenie zgłoszone do Komisji Majątkowej nie będzie ponowione w sądzie, sprawa zostanie zakończona - głosi projekt ustawy.