Mężczyźni zainfekowani HPV mogą mieć kłopoty z płodnością i odpornością

Specjaliści z Narodowego Uniwersytetu w Kordobie (Hiszpania), rak szyjki macicy powoduje na świecie ok. 350 tys. zgonów rocznie, przy czym zabija głównie w krajach o niższych dochodach.

Większość, bo aż 95 proc. przypadków tego nowotworu to wynik infekcji ludzkim wirusem brodawczaka (HPV). To z tego powodu rządy prawie 40 krajów wprowadziły szczepienia dla dziewcząt przed 14. rokiem życia.

Wspomniane wirusy prowadzą również do powstawania tzw. kłykcin na narządach płciowych, a także zwiększają ryzyko raka prącia, odbytu i gardła. Dlatego WHO zaleca szczepienie także chłopców.

Pełne spektrum działania HPV na mężczyzn nie jest jednak do końca zbadane- zwracają uwagę naukowcy.

Dotąd zidentyfikowano już ponad 200 genotypów HPV i zwykle przypisuje się je do jednej z dwóch grup - o dużym ryzyku (HR-HPV) i niskim (LR-HPV).

HR-HPV wykrywa się prawie we wszystkich przypadkach raka szyjki macicy, a także w większości innych nowotworów narządów płciowych, odbytu, jamy ustnej oraz gardła.

LR-HPV jest zwykle wykrywany w zmienionych, ale łagodnych komórkach szyjki macicy u kobiet oraz brodawkach na powierzchni krtani i narządów płciowych u obu płci.

W badaniu wzięło udział 205 dorosłych mężczyzn, którzy odwiedzili klinikę urologii i andrologii w celu przeprowadzenia wstępnej oceny płodności lub problemów z układem moczowym. Żaden z ochotników nie został zaszczepiony przeciwko HPV.

Wśród 205 przebadanych mężczyzn, 19 proc. uzyskało wynik pozytywny na obecność HPV. Trzech ochotników było przy tym zakażonych wirusami o dwóch różnych genotypach jednocześnie.

Przy tym 20 mężczyzn zostało zaklasyfikowanych jako pozytywnych na obecność HR-HPV, a 7 - LR-HPV. Ponadto u 12 mężczyzn stwierdzono HPV, ale ich genotyp nie mógł zostać określony ze względu na niewielką ilość wirusów.

Uczestnicy z wykrytym i określonym wirusem zostali porównani z 43 mężczyznami bez infekcji.

Kiedy naukowcy sprawdzili jakość nasienia, wstępne badanie nie wykazało różnic. Jednak dokładniejsze analizy pokazały inny obraz. Mężczyźni zakażeni HPV wysokiego ryzyka mieli w nasieniu znacznie mniej komórek odpornościowych CD45+. Jednocześnie ich plemniki częściej nosiły uszkodzenia świadczące o stresie oksydacyjnym.

"Odkryliśmy, że u mężczyzn zakażonych HR-HPV - ale nie u mężczyzn zakażonych LR-HPV - występuje nasilona śmiertelność plemników spowodowana stresem oksydacyjnym i osłabioną lokalną reakcją immunologiczną w układzie moczowo-płciowym. Wyniki te sugerują, że mężczyźni z pozytywnym wynikiem testu na obecność HR-HPV mogą mieć zaburzoną płodność" - mówi prof. Virginia Rivero, autorka pracy opublikowanej w piśmie "Frontiers in Cellular and Infection Microbiology" (https://www.frontiersin.org/journals/cellular-and-infection-microbiology/articles/10.3389/fcimb.2024.1420307/full).

"Nasze rezultaty każą zadać ważne pytania dotyczące wpływu HR-HPV na jakość DNA plemników oraz skutków tego dla reprodukcji i zdrowia potomstwa. Ważne jest zrozumienie mechanizmów biologicznych leżących u podstaw tych efektów Ponadto, biorąc pod uwagę, że współinfekcje przenoszone drogą płciową są dość powszechne, zamierzamy zbadać, czy przenoszenie infekcji HPV wraz z innymi chorobami płciowymi wpływa na zaobserwowane przez nas efekty" - dodaje.

"Pokazaliśmy, że zakażenie przez HPV narządów płciowych jest u mężczyzn bardzo powszechne i ma wpływ na stany zapalne w nasieniu oraz jakość plemników. Efekty te zależą silnie od genotypu wirusa" - podsumowuje.

W Polsce obecnie dostęp do dwóch rodzajów szczepionek przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV): dwuwalentnej i dziewięciowalentnej w ramach powszechnego i dobrowolnego programu mają dziewczęta i chłopcy po ukończeniu 11. roku życia do ukończenia 14. roku życia. Pozostałe dzieci - poza programem - mogą otrzymać receptę na refundowaną w 100 proc. szczepionkę dwuwalentną.

Od 1 września br. w ramach powszechnego programu na HPV zaszczepią się dzieci w wieku 9-14 lat.

Marek Matacz