W nocy z soboty na niedzielę zmieniamy czas na zimowy

W nocy z soboty na niedzielę, z 25 na 26 października, zmieniamy czas z letniego na zimowy. Wskazówki zegarów cofniemy z godz. 3.00 na 2.00, przez co będziemy spać godzinę dłużej. Do czasu letniego wrócimy w ostatni weekend marca.

W całej Unii Europejskiej na czas zimowy przechodzi się w ostatnią niedzielę października, a do czasu letniego wraca się w ostatnią niedzielę marca. Wspólną we wszystkich państwach członkowskich datę i czas rozpoczęcia oraz zakończenia okresu stosowania czasu letniego wyznacza dyrektywa obowiązująca od 2001 r. W Polsce zmianę czasu reguluje rozporządzenie prezesa Rady Ministrów w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022-2026.

W 2018 r. pojawiła się szansa na odejście od przestawiania zegarków co pół roku. Komisja Europejska zaproponowała zniesienie zmiany czasu. Propozycję tę poparł Parlament Europejski, ale sprawa utknęła w Radzie UE. Po raz ostatni Rada UE zajmowała się kwestią w 2019 r. Trudności wiązały się z tym, że kraje muszą porozumieć się między sobą i skoordynować, przy którym czasie - letnim czy zimowym - chcą zostać. Ostateczne rozstrzygnięcie wciąż nie zapadło.

Wpływ zmiany czasu na zdrowie przeanalizowali naukowcy ze Stanford Medicine (USA). Uznali, że rezygnacja z przestawiania zegarków dwa razy w roku i wprowadzenie stałego czasu zimowego mogłyby przynieść znaczące korzyści zdrowotne, w tym zmniejszyć liczbę udarów mózgu i ograniczyć problem otyłości.

Badacze opracowali trzy modele matematyczne, uwzględniające ekspozycję na światło, jej wpływ na rytm dobowy oraz dane epidemiologiczne. Wykazały one, że zarówno stały czas letni, jak i stały czas zimowy byłyby korzystniejsze dla zdrowia niż obecnie obowiązujące w wielu krajach sezonowe zmiany.

Według modeli największe korzyści zdrowotne przyniosłoby całoroczne utrzymanie czasu zimowego. Dokładne wyliczenia pokazały, że mogłoby ono zapobiec ok. 300 tys. przypadków udarów mózgu rocznie i zmniejszyć liczbę osób z otyłością o 2,6 mln, co odpowiada spadkowi częstości występowania tych schorzeń w USA o odpowiednio 0,09 proc. i 0,78 proc.

Neurobiolożka z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego Patrycja Ściślewska podkreśliła w rozmowie z PAP, że zmiana czasu rozregulowuje pracę naszych wewnętrznych zegarów, stąd korzystniej byłoby z niej zrezygnować. Jak powiedziała, z biologicznego punktu widzenia powinniśmy utrzymać czas zimowy. Pozostając przy letnim, zwłaszcza zimą, funkcjonowalibyśmy w permanentnym jet lagu.

Za naszą rytmiczność okołodobową odpowiada w mózgu jądro nadskrzyżowaniowe (ang. Suprachiasmatic nucleus, SCN). Nazwa nie jest przypadkowa, bo znajduje się ono nad tzw. skrzyżowaniem wzrokowym i odbiera informacje o świetle bezpośrednio z oczu, prosto z siatkówki. Dzięki temu szybko dostosowuje nasz rytm funkcjonowania do otaczającego nas światła.

- Jądro nadskrzyżowaniowe w mózgu jest głównym zegarem w naszym organizmie, ale nie jedynym - mamy także tak zwane zegary peryferyczne, znajdujące się w innych częściach ciała. Sprowadza się to do tego, że nasz żołądek ma swój własny zegar, nasza wątroba również ma własny zegar itd. Zazwyczaj te wszystkie zegary są zsynchronizowane. Gdy sezonowo zmienimy czas albo podróżujemy pomiędzy strefami czasowymi, to mózg - dzięki informacjom o świetle - dostosuje się do tej zmiany stosunkowo szybko. Natomiast inne narządy potrzebują na to więcej czasu, ponieważ jądro nadskrzyżowaniowe musi przekazać im sygnały m.in. za pośrednictwem hormonów. Dlatego po zmianie czasu przez kilka dni możemy czuć się gorzej - wyjaśniła.

Z opublikowanego w piątek sondażu Instytutu Badań Pollster wynika, że 61 proc. ankietowanych Polaków jest przeciwnych zmianom czasu. Przechodzenie z czasu letniego na zimowy i odwrotnie popiera 15 proc. badanych.

Duża część ankietowanych zauważyła niekorzystny wpływ zmian czasu na samopoczucie. 51 proc. jest zdania, że zmiana czasu wpływa negatywnie na ich codzienne funkcjonowanie, a tylko 3 proc. dostrzega pozytywny wpływ. Dla 46 proc. ankietowanych zmiany czasu nie mają znaczenia.

***

- W nocy z soboty na niedzielę z powodu przejścia na czas zimowy 22 pociągi przewożące pasażerów zatrzymają się na godzinę na wybranych stacjach. Postój ma na celu utrzymanie zgodności kursu z rozkładem jazdy.

Zmiana czasu z letniego na zimowy przypada w nocy z 25 na 26 października - o godz. 3.00 wskazówki zegarów zostaną cofnięte na godz. 2.00.

PKP Polskie Linie Kolejowe poinformowały, że w specjalnie przygotowanym rozkładzie jazdy pociągi kursujące w okolicach godz. 3.00 zatrzymają się na około 60 minut na najbliższej stacji, po czym wyruszą w dalszą podróż. Godziny przyjazdu do stacji docelowych pozostaną bez zmian. Natomiast składy wyjeżdżające w niedzielę 26 października, będą kursować już normalnie, zgodnie z obowiązującym rozkładem.

W momencie zmiany czasu, na sieci kolejowej Polskich Linii Kolejowych będą kursowały 22 pociągi przewożące pasażerów. Postój obejmie 13 pociągów PKP Intercity, 2 RegioJet, 1 LEO Expres., 2 składy Kolei Mazowieckich, 3 PKP Szybkiej Kolei Miejskiej w Trójmieście oraz 1 Polregio.

Według PKP Intercity nocna zmiana czasu na zimowy będzie miała bezpośrednie przełożenie na następujące pociągi: IC 56006 Baltic Express rel. Gdynia Gł. - Praha hl. n. (postój na stacji Poznań Gł. od 2.50 czasu letniego, odjazd o 2.55 czasu zimowego); IC 65006 Baltic Express rel. Praha hl. n. - Gdynia Gł. (postój na stacji Inowrocław od 2.40 czasu letniego, odjazd o 2.41 czasu zimowego); IC 16190 Karkonosze rel. Warszawa Wschodnia - Szklarska Poręba Górna (postój na stacji Ostrów Wielkopolski od 2.42 czasu letniego, odjazd o 2.43 czasu zimowego); IC 61190 Karkonosze rel. Szklarska Poręba Górna - Warszawa Wschodnia (postój na stacji Pabianice od 2.52 czasu letniego, odjazd o 2.54 czasu zimowego); TLK 35170 Karpaty rel. Zakopane - Gdynia Gł. (postój na stacji Częstochowa od 1.52 czasu letniego, odjazd o 2.04 czasu zimowego); TLK 53170 Karpaty rel. Gdynia Gł. - Zakopane (postój na stacji Częstochowa od 1.44 czasu letniego, odjazd o 2.18 czasu zimowego).

Ponadto na godzinę zatrzymają się pociągi: IC 38170 Ustronie rel. Kraków Gł. - Kołobrzeg (postój na stacji Nowy Dwór Mazowiecki od 2.56 czasu letniego, odjazd o 2.57 czasu zimowego); IC 83170 Ustronie rel. Kołobrzeg - Kraków Gł. (postój na stacji Nowy Dwór Mazowiecki od 2.56 czasu letniego, odjazd o 2.57 czasu zimowego); IC 83172 Przemyślanin rel. Świnoujście - Przemyśl Gł. (postój na stacji Opole Gł. od 2.11 czasu letniego, odjazd o 2.13 czasu zimowego); IC 38172 Przemyślanin rel. Przemyśl Gł. - Świnoujście (postój na stacji Wrocław Gł. od 2.10 czasu letniego, odjazd o 2.40 czasu zimowego); IC 18170 Uznam rel. Warszawa Wsch. - Świnoujście (postój na stacji Opalenica od 2.37 czasu letniego, odjazd o 2.38 czasu zimowego); IC 81170 Uznam rel. Świnoujście - Warszawa Wsch. (postój na stacji Nowy Tomyśl od 2.28 czasu letniego, odjazd o 2.29 czasu zimowego); IC 85108 Stańczyk rel. Szczecin Gł. - Olsztyn Gł. (postój na stacji Szczecin Gł. od 2.54 czasu letniego, odjazd o 3.00 czasu zimowego).