Wigilia Łemków

W ten sposób Kościół obrządku wschodniego rozpoczął zgodnie z kalendarzem juliańskim trzydniowe obchody Świąt Bożego Narodzenia. Wieczerza wigilijna u Łemków składa się z 12 dań. Tradycyjnie na centralnym miejscu świątecznego stołu staje kutia zrobiona m.in. z pszenicy, miodu, maku, orzechów i bakalii. Uczestnicy wieczerzy wigilijnej łamią się prosforą, czyli chlebem poświęconym wcześniej w cerkwi. W wielu domach podtrzymywana jest także tradycja dzielenia się czosnkiem, który wśród mieszkańców Karpat uważany jest za symbol zdrowia. Na Sądecczyźnie najwięcej cerkwi znajduje się w okolicach Zdyni, Koniecznej, Wysowej i Krynicy Zdroju. Obecnie Łemkowie stanowią już niewielką wspólnotę narodowościową. Od wieków zamieszkiwali na południowo-wschodnich krańcach Polski, częściowo też na przygranicznych terenach Ukrainy. Od bliskiego im historycznie, genetycznie i językowo narodu ukraińskiego różnią się zarówno mową, jak i zwyczajami, a często także wyznaniem. O ile bowiem wśród ogółu Ukraińców dominuje prawosławie, o tyle Łemkowie są w większości grekokatolikami. Łemkowie mają własny, oryginalny folklor, który w czasach PRL w znacznym stopniu zanikł, m.in. wskutek przymusowych wysiedleń z ich stron ojczystych na ziemie zachodnie i północne oraz na Ukrainę. W ostatnich latach kultura łemkowska odradza się. W rodzinnych stronach Łemków odbywają się ogólnopolskie spotkania członków tej grupy etnicznej pod hasłem "Łemkowska Watra". Ocenia się, że obecnie żyje ok. 150 tys. Łemków.