Religia bardziej przedmiotem

Przysłuchując się dyskusji na temat religii w szkole i szerzej, polskiej szkoły w ogóle, mam często wrażenie, jakby dla polityków i dziennikarzy najbliższa szkoła znajdowała się w Burkina Faso, a nauczyciele i uczniowie byli egzotycznym szczepem Indian znad Amazonki. Nijak nie mogę tego pojąć. Bo przecież zdecydowana większość Polaków do szkoły jednak chodziła lub chodzi, a nauczyciele to często członkowie naszych rodzin. Jednak atmosferę wokół szkoły najczęściej kształtują urzędnicy i teoretycy. Nie jest prawdą, jakoby do tej pory na religii oceniano wiarę. Przez kilkanaście lat byłem w wolnej Polsce katechetą i zawsze, ilekroć temat był poruszany podczas spotkań katechetów uczulano nas, by oceniać tylko i wyłącznie za wiedzę. Obecny system oceniania z religii – jak wyjaśniał ks. Piotr Tomasik, sekretarz Komisji Wychowania Katolickiego KEP – jest co najwyżej nieprecyzyjny. Jeśli rzeczywiście istnieje w tym względzie jakiś problem, to jest to raczej kwestia dostosowania się konkretnego katechety do ogólnie przyjętych zasad, a nie funkcjonowania przedmiotu w systemie szkolnym. Ale przed tym żadne prawne rozwiązania nie uchronią. Na pewno Kościół musi się dobrze przygotować do nowej sytuacji, jaką byłaby możliwość zdawania religii na maturze. Nie wydaje się by akurat sprawa oceniania była tu najistotniejsza. Znacznie ważniejsze, by do nowej rzeczywistości dostosować zarówno pracę katechetów jak i szkolne podręczniki. Te, których dziś się używa w szkołach ponadgimazjalnych, pomagają kształtować wiarę, ale niekoniecznie jasno przekazują wiedzę religijną. Potrzebny byłby nowy podręcznik, w stylu wydanej przed laty przez KUL „Teologii dla szkół średnich” (Być chrześcijaninem dziś. Teologia dla szkół średnich). Bez tego katechetom w szkołach średnich będzie naprawdę trudno. Przydałaby się też, wolna od nacisków ludzi nieprzychylnych Kościołowi, dyskusja na temat tego, na ile katecheza w szkole ma być przekazem wiary, a na ile dostarczycielką religijnej wiedzy. Oba cele nie są sprzeczne, ale na pewno jasne postawienie zadań ułatwiłoby katechetom pracę i zaoszczędziło im niepotrzebnych frustracji. Nie wszyscy są wirtuozami katechezy, umiejącymi w jakiś ekwilibrystyczny sposób łączyć jedno z drugim. Jako człowiek mający przez wiele lat do czynienia z wychowaniem młodzieży nie mogę jednak w informacji Dziennika nie dostrzec jeszcze jej tła: uwypuklanego przez oświatowych urzędników, a powielanego przez media błędnego przekonania, że istnieje coś takiego jak obiektywna ocena z przedmiotów humanistycznych i że stopień z przedmiotu przesądza o wartości, przydatności człowieka. Idzie za tym mówienie o gorszych i lepszych szkołach, jakby wartość nauczyciela można było mierzyć sukcesami jego uczniów. Uczyłem ludzi, których wyrzucono z takich „dobrych szkół”, bo nie dawali sobie rady. Widziałem jak przeżywali niepowodzenie, jak bywali psychicznie pokiereszowani i jak stopniowo uczyli się żyć w nowej sytuacji. Pomocną dłoń podali im nie – podobno świetni – nauczyciele z renomowanych szkół, ale ci, o których ciągle mówi się z pogardą; nauczyciele, którzy potrafią słabego ucznia przygotować do matury. Czas to urzędniczo-medialne nastawienie zmienić. Bo jest dla młodych demoralizujące. Tak. demoralizujące. Popycha młodych w wyścig szczurów. Szkoła to nie sportowe zawody. Celem wychowania jest dorosłość a szkolnej edukacji – szerokie horyzonty. Z tej perspektywy problem obiektywnej, porównywalnej w skali całego kraju oceny z przedmiotu nie ma większego znaczenia. Podobnie jak nie ma większego znaczenia, jak renomowane liceum się ukończyło. Tylko najpierw muszą to zobaczyć ci, których sie nazywa dorosłymi...