Poznań: 80-lecie Archiwum Archidiecezjalnego

Konferencję poświęcono znaczeniu kościelnych ksiąg metrykalnych i ich rosnącej popularności nie tylko wśród zawodowych badaczy przeszłości, ale i osób prywatnych. Przewodniczący Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych w Polsce, ks. prof. Jan Związek przypomniał, że obowiązek prowadzenia kościelnych ksiąg metrykalnych - w których zaczęto rejestrować chrzty, śluby i zgony - wprowadził w 1563 r. Sobór Trydencki. - Księgi metrykalne, to nie tylko źródło wiadomości kościelnych, ale także demograficznych, społecznych, gospodarczych, a nawet lekarskich, gdyż niektórzy duchowni zapisywali w nich nawet na co ludzie głównie umierali - powiedział ks. Związek. - Metryki służą poznaniu praktyk religijnych wiernych oraz ich duszpasterzy. Zaobserwować można też wzmożony ruch, mający na celu ustalanie genealogii rodzin. Badania takie, prowadzone od wielu lat przez historyków-genealogów, rozszerzyły się na liczne grono genealogów-amatorów, zainteresowanych swoimi przodkami - mówił z kolei w swoim referacie ks. Tomasz Moskal z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Ks. Moskal zwrócił również uwagę na dbałość Kościoła w Polsce o prowadzenie ksiąg metrykalnych i ich zabezpieczenie oraz udostępnianie. - Księgi miały być starannie oprawione, dobrze prowadzone i zamykane na klucz. Niejednokrotnie ustawodawca zwracał uwagę na skrupulatne prowadzenie ksiąg, obwarowując nakaz karą pieniężną - stwierdził mówca. Halina Dudała i Julia Dziwoki z Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach przedstawiły natomiast nowoczesne formy zabezpieczania i udostępniania ksiąg metrykalnych w polskich archiwach kościelnych, polegające na ich mikrofilmowaniu, skanowaniu i wykonywaniu kopii cyfrowych. Uznanie dla działalności archiwów kościelnych wyraziła naczelna dyrektorka Archiwów Państwowych w Polsce prof. Daria Nałęcz. - Zbiory w archiwach kościelnych są nie mniej ważkie od tych w archiwach państwowych. W zasobach tych są bowiem dokumenty nie tylko czysto kościelne, ale związane z dziejami całego państwa - powiedziała dyrektor Nałęcz. Konferencję poprzedziła Msza św. w bazylice archikatedralnej w intencji zmarłych i żyjących pracowników Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu. Liturgię odprawił metropolita poznański, abp Stanisław Gądecki w koncelebrze z biskupem pomocniczym diecezji opolskiej, a zarazem dyrektorem tamtejszego archiwum diecezjalnego, Janem Kopcem oraz dyrektorami innych archiwów diecezjalnych w Polsce. Powołane 13 października 1925 r. przez arcybiskupa gnieźnieńskiego i poznańskiego, kard. Edmunda Dalbora Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu było pierwszą tego typu placówką w granicach ówczesnego państwa polskiego. W zbiorach archiwum znajdują się dokumenty pergaminowe, z których najstarszy, wystawiony przez księcia Władysława Laskonogiego, pochodzi z 1231 r. Archiwum przechowuje też bulle papieskie dotyczące biskupstwa poznańskiego od średniowiecza aż po czasy nowożytne. - Obecnie mamy największą w Polsce internetową bazę danych naszych zasobów archiwalnych - powiedział KAI dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu ks. Roman Dworacki. Archiwum otrzymało też dotację z Unii Europejskiej na wybudowanie nowoczesnego magazynu i modernizację istniejących pomieszczeń. Z okazji 80-lecia swej działalności poznańskie archiwum zapoczątkowało wydawanie rocznika "Archiwariusz", w którym publikowane będą artykuły dotyczące Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu oraz innych ośrodków.