I będą mogli mieszkać do końca życia...

W ubiegłym roku Rada Ministrów rozpatrywała przygotowany przez resort finansów projekt ustawy o tzw. odwróconym kredycie hipotecznym. Rząd zobowiązał wówczas szefa resortu gospodarki do przygotowania w uzgodnieniu z ministrem finansów propozycji rozwiązań prawnych dotyczących również renty dożywotniej.

Celem obu rozwiązań - renty dożywotniej i odwróconego kredytu hipotecznego - jest zapewnienie dodatkowych dochodów przyszłym świadczeniobiorcom w zamian za przeniesienie własności nieruchomości, przy stworzeniu odpowiednich mechanizmów zabezpieczających ich interesy.

Zgodnie z projektem założeń o odwróconym kredycie hipotecznym, którym we wtorek również zajmie się rząd, bank będzie wypłacał swojemu klientowi co miesiąc lub jednorazowo świadczenie pieniężne, zabezpieczone hipoteką ustanowioną na domu lub mieszkaniu, albo prawie do nieruchomości (np. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu). Bank przejmie na własność mieszkanie dopiero po śmierci uprawnionego.

W przypadku renty dożywotniej, instytucja finansująca będzie wypłacała świadczenia w zamian za przeniesienie własności nieruchomości, które nastąpi w momencie podpisania umowy. W obydwu przypadkach lokator zachowuje dożywotnie prawo do korzystania z nieruchomości.

Jak podkreśla resort gospodarki, celem tych rozwiązań jest wzmocnienie ochrony osób starszych przenoszących własność mieszkania. Według MG, renta dożywotnia powinna być zabezpieczona od strony prawnej w podobnym stopniu, jak odwrócony kredyt hipoteczny. Projekty uregulowania obu instytucji przewidują np. obowiązek informowania świadczeniobiorców o istotnych postanowieniach umowy przed jej zawarciem.

Ponadto renta dożywotnia zabezpieczona ma być od strony cywilnoprawnej. Chodzi m.in. o to, by w razie zagrożenia jej wypłaty, osoba starsza miała zapewnione prawo do zamieszkania w nieruchomości, a ponadto uzyskała od świadczeniodawcy przysługującą należność albo odzyskała prawo własności nieruchomości. Ponadto, jeżeli osoba uprawniona nie będzie mieszkała w lokalu, bo np. będzie w domu opieki, to znacząca część czynszu najmu będzie do niej trafiała. W ten sposób uzyska dodatkowy dochód.

Propozycje MG dotyczące renty dożywotniej przewidują, że kapitał zakładowy instytucji oferujących tę usługę, potrzebny do uzyskania zgody KNF, ma wynosić 2 mln euro. Z kolei kapitały własne w każdym momencie wykonywania działalności powinny być utrzymywane na poziomie nie niższym, niż założycielski i dodatkowo musiałyby przekraczać sumę dwuletnich zobowiązań o przynajmniej 15 proc. Podmioty byłyby zobowiązane do tworzenia funduszu rezerwowego na pokrycie zobowiązań z tytułu zawartych umów renty dożywocia, którego wartość miałaby stanowić co najmniej równowartość zobowiązań wymagalnych do 2 lat.

Zdaniem Komisji Nadzoru Finansowego - jak mówił pod koniec września PAP wiceminister gospodarki Mariusz Haładyj - oferowanie usług renty dożywotniej wiąże się z ryzykiem podobnym do ryzyka ubezpieczeniowego na życie. Dlatego - według KNF - podmioty oferujące rentę dożywotnią powinny spełniać wymogi kapitałowe, przewidziane w przepisach regulujących działalność ubezpieczeniową. Stąd KNF proponuje, by tylko zakłady ubezpieczeń mogły świadczyć usługę renty dożywotniej.

Rada Ministrów zajmie się we wtorek także projektem nowelizacji ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Jego celem jest stworzenie ram prawnych, które będą stanowić podstawę do wdrażania programów operacyjnych służących do realizacji polityki spójności w latach 2014-2020. Wprawdzie rozporządzenia unijne regulujące zasady wdrażania polityki spójności obowiązują bezpośrednio i nie wymagają uchwalania nowych krajowych przepisów, jednak państwa członkowskie mogą doprecyzować zawarte w nich przepisy. Jak deklaruje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, które przygotowało projekt, ustawa ma stworzyć kompleksowe otoczenie prawne niezbędne dla prawidłowej i efektywnej realizacji nowych programów operacyjnych.