Islam w Afryce

Tzw. hidżra, czyli przejście Mahometa z Mekki do Medyny, miała miejsce w 622 roku, natomiast w wyniku prześladowań w Mekce pierwsi muzułmanie musieli uciekać do Abisynii około 615 roku. Rozprzestrzenienie się islamu w Afryce nastąpiło po zdobyciu przez muzułmanów całego Półwyspu Arabskiego. Za pierwszego afrykańskiego konwertytę na islam uważa się Bilala bin Rabaha, niewolnika, który miał uzyskać wolność po interwencji proroka. Mając silny i donośny głos, Bilal został pierwszym w historii islamu muezinem wzywającym muzułmanów na modlitwę. W latach czterdziestych VII wieku muzułmanie podbili Egipt, a następnie tereny sięgające po dzisiejsze Maroko, które sami nazwali Maghrebem (czyli miejscem zachodzącego słońca). W kontekście podboju Afryki Północnej przez armię muzułmańską, warto zaznaczyć, że dla miejscowej ludności dokonała się jedynie wymiana okupanta bizantyjskiego na islamskiego. W wyniku ekspansji islamu na całym kontynencie rozpoczęły się dwa ważne procesy. Jednym z nich była islamizacja, a drugim arabizacja Afrykanów. Islamizacja była stopniowym przenikaniem elementów islamskich do społeczeństwa afrykańskiego, natomiast arabizacja dokonywała się przez przejmowanie języka arabskiego i utożsamianie się z kulturą arabską. Przykładem jest Afryka Północna, gdzie przez fakt uznania języka arabskiego za język oficjalny, mieszkańcy tych terenów zaczęli identyfikować się z Arabami. Generalnie przyjmuje się, że procesy arabizacyjne są bardziej kompleksowe i rozłożone w czasie. Wyjątek stanowi Sudan, gdzie arabizacja postępowała szybciej niż islamizacja. W północnym Sudanie znaczna część ludności posługiwała się językiem arabskim zanim przyjęła islam. Brytyjska kontrola nad tym krajem w latach 1898-1955 zatrzymała proces islamizacji na południu, przyczyniając się do chrystianizacji tego obszaru. Trwające w przeszłości i współcześnie konflikty w Sudanie są – między innymi – konsekwencją tego podziału. W innych częściach Afryki wprowadzenie islamskiego systemu religijno-społecznego poprzedzało przyjęcie języka arabskiego. O ile na północy islam został przyniesiony przez Arabów, na południe dotarł przez południowych i południowo-wschodnich Azjatów. Pierwszymi muzułmanami byli tu niewolnicy, których dostarczono do Afryki Południowej. W tej części kontynentu następowała przede wszystkim islamizacja bez znaczących elementów arabizacji. Na południu znajduje się do dzisiaj najmniejsze skupisko muzułmanów w Afryce.