Szydłów - litewskie Lourdes

Ośrodek litewskiego odrodzenia narodowego Po rozbiorach władze carskie zakazywały pielgrzymek do Szydłowa. Mimo tego w 1886 r. z udziałem tysięcy pielgrzymów uroczyście obchodzono 100-lecie koronacji obrazu. Władze carskie planowały budowę cerkwi naprzeciwko kościoła. Ówczesny proboszcz wykupił plac naprzeciwko świątyni i ustawił na nim figurę Najświętszej Maryi Panny. W czasach rozbiorów Szydłów stał się centrum rozpowszechniania książek i modlitewników w języku litewskim. Już w 1828 r. Rozpowszechniano tak pierwsze elementarze litewskie, potniej dzieła Macieja Wołonczewskiego i Szymona Dowkonta – wybitnych działaczy narodowego odrodzenia litewskiego. Stąd nielegalne wydawnictwa trafiały do dalszych części kraju. Na odpusty – jak odnotowują kroniki przybywało zwykle około 200 osób rozprowadzających książki czy szkaplerze i około 300 funkcjonariuszy carskiej policji, aby ich aresztować. W okresie międzywojennym , niepodległej Litwy w odpuście szydłowskim brało udział nawet 100 tys. pielgrzymów. Było to główne sanktuarium niepodległego państwa litewskiego. W Kownie działał komitet organizacji pielgrzymek wydający książki i broszury poświęcone sanktuarium. Sowieckie prześladowania i nawrócenia W czasach sowieckiego panowania przed szydłowskim kościołem na miejscu figury Matki Bożej wzniesiono pomnik z napisem „Poległym za władzę radziecką mieszkańcom Szydłowa”. Sowieckie władze wszelkimi sposobami ograniczały pielgrzymowanie do sanktuarium. Urządzano blokady dróg i przeprowadzano dokładne kontrole pielgrzymów. Na obszarze kilkudziesięciu kilometrów wokół Szydłowa rozmieszczono kilkanaście wojskowych, sowieckich poligonów, tak aby ludzie nie mogli dotrzeć tam przez las. Jako żołnierze służyli tam na ogół rekruci z republik azjatyckich, wyznawcy islamu. Liczono, że nie będą oni nielegalnie sprzyjać rozprzestrzenianiu kultu maryjnego. Sowiecka władza szczególnie prześladowała organizatorów pielgrzymek. Byli oni przesłuchiwani, sądzeni, a niektórzy zamykani w więzieniach. Mimo to corocznie przybywało tam kilkadziesiąt tysięcy pielgrzymów. Np. w 1974 r. podczas wrześniowego odpustu rozdano ponad 50 tys. Komunii świętych. W 1979 r. zdesperowani komuniści ogłosili w regionie miasteczka „epidemię trzody chlewnej” zakazując wjazdu do „strefy skażonej”. Sanktuarium w Szydłowie było nie tylko miejscem żywej modlitwy, ale także i wielu niezwykłych nawróceń. Bp Ivanausakas w rozmowie z KAI opowiada o niewierzącym sowieckim funkcjonariuszu wysokiego szczebla, który przybył do Szydłowa błagany przez swą ciężko chorą matkę, aby zawiózł ją tam choćby na chwilę. Kiedy staruszka wraz z innymi kobietami modliła się żarliwe w kaplicy objawień, człowiek ten przyglądał się temu cynicznie zza uchylonych drzwi nie wyjmując z ust papierosa. W duszy ubolewał nad siłą „zabobonu”. W pewnym momencie doznał olśnienia, którego sam nie mógł zrozumieć. Niebawem odbył spowiedź z całego swego życia. Odpusty szydłowskie obchodzone były też poza granicami przez litewska emigrację. Świętowano je m. In w bawarskim Altotting, w parafiach litewskich w Urugwaju, Argentynie czy USA. Federacja komitetów litewskich w USA od 1957 r. , za zgodą amerykańskiego Episkopatu ogłaszała w czasie odpustu w Szydłowie dni skupienia w litewskich parafiach, nazywane też duchowymi pielgrzymkami do Szydłowa.