Trwa Wielki Tydzień grekokatolików

Wielki Poniedziałek – to wspomnienie starotestamentalnego patriarchy Józefa sprzedanego z zazdrości przez braci do Egiptu. Józef poniżony przez braci dostąpił ostatecznie chwały, stając się jednocześnie zapowiedzią cierpień Zbawiciela. Tego dnia czyta się również fragment Ewangelii o drzewie figowym, które nie przynosi owocu. Drzewo jest symbolem ludzkiej duszy niezdolnej do szczerego nawrócenia, wiary, modlitwy i dobrych uczynków. Wielki Wtorek - przypomina się rozmowy Jezusa z faryzeuszami dotyczące m.in. daniny dla Cezara, w których ukazuje On ich obłudę. Wraca się również do przypowieści dotyczących zmartwychwstania, nieoczekiwanego przyjścia Pana i sądu: o dziesięciu dniach i o talentach. Wielka Środa - to wspomnienie grzesznej kobiety obmywającej łzami i namaszczającej drogocennym olejkiem stopy Jezusa. Sam Chrystus wyjaśnia, że w ten sposób został namaszczony na pogrzeb. Według przepisów prawa liturgicznego Kościoła greckokatolickiego, podczas pierwszych trzech dni Wielkiego Tygodnia odczytuje się cały psałterz za wyjątkiem 17 katyzmy (Psałterz składa się z 20 części zwanych katyzmami), którą czyta się w Wielką Sobotę. W te dni sprawuje się Liturgię Uprzednio Uświęconych Darów – nieszpory z Komunią Świętą. W Wielkim Tygodniu Kościoły Wschodnie nie wspominają żadnych świętych. Pomija się również modlitwy za zmarłych, koncentrując się na męce Pańskiej. Wielki Czwartek Obchodzi się pamiątkę ustanowienia Eucharystii. Tak jak w Kościele zachodnim jest to dzień kapłański. W tym dniu przed południem odprawia się szczególne nabożeństwo – nieszpory połączone z Boską Liturgią Bazylego Wielkiego. Przed nieszporami arcybiskup święci antyminsy – kwadratowe płótna z zaszytymi relikwiami świętych, umieszczone na ołtarzu i wymagane dla ważności sprawowanej Boskiej Liturgii. Podczas samej Liturgii poświęca myro – krzyżmo. Na zakończenie następuje obrzęd obmywania nóg. Druga połowa Wielkiego Czwartku to zbliżanie się do cierpień Chrystusa. Już w czwartek wieczorem odprawia się jutrznię Wielkiego Piątku. Śpiewa się troparion (liturgiczny śpiew o prostej strukturze i rytmicznej kadencji - który przybliża historię i znaczenie danego święta - przyp. red), o zdradzie Judasza i wydaniu Jezusa na mękę. W czasie jutrzni czyta się 12 ewangelicznych perykop opowiadających o ostatnich dniach życia Chrystusa. Każdą kapłan odczytuje w innym ornacie – od najciemniejszego (czerwonego) po biały. Zmiana kolorów symbolizuje przejście od cierpienia do chwały. Po odśpiewaniu jedenastu fragmentów rozlegają się dzwony. Po 12 Ewangelii dzwony milkną aż do Zmartwychwstania Pańskiego. Rytuał greckokatolicki zaleca, aby już na jutrzni nie używać dzwonów, które są kojarzone z radością, a raczej kołatek – wyraz smutku i zadumy. Wielki Piątek Tego dnia nie odprawia się Liturgii Świętej na znak żałoby. Jak naucza Kościół, w tym dniu sam Baranek Boży sprawuje Świętą Eucharystię na krzyżu. W ciągu dnia odprawiana jest liturgia godzin z czytaniem Ewangelii opisujących Mękę Pańską. Celebrację tę nazywa się „Królewskie Czasy". Dzień kończą nieszpory z wystawieniem płaszczenicy – całunu z wizerunkiem złożonego w grobie Jezusa. Jeszcze przed odprawieniem „Królewskich Czasów” – w piątek rano – płaszczenica zostaje umieszczona na ołtarzu, a w nawie głównej przed ikonostasem powstaje Boży Grób. Przy nim powinny się znaleźć krzyż bez ciała Pańskiego z narzędziami męki i zawieszonym białym płótnem. W czasie nieszporów trzykrotnie wyrusza dookoła świątyni procesja z płaszczenicą. Niesie ją nad głową – jeśli nabożeństwo odprawiane jest w katedrze – sześciu kapłanów, a siódmy idzie pod płaszczenicą z ewangeliarzem. W parafiach płaszczenicę noszą mężczyźni. Procesja symbolizuje pogrzeb Jezusa. Po jej zakończeniu kapłan składa płaszczenicę do grobu, namaszczając ją pachnącym olejem – tak, jak postąpili z ciałem Jezusa Józef z Arymatei i Nikodem. Potem wszyscy wierni w hołdzie dla Chrystusa całują płaszczenicę. Wieczorem w Wielki Piątek odprawia się przy Bożym Grobie Jutrznię Jerozolimską. To nabożeństwo należy już do Wielkiej Soboty. Symbolizuje opłakiwanie Zbawiciela złożonego w grobie. Wielka Sobota Chrystus spoczywa w grobie. Odprawiana jest Liturgia św. Bazylego w połączeniu z Nieszporami. Modlitwę Kościoła wypełnia uczucie wiary i nadziei. Ważniejsze części obrzędów mają miejsce przed grobem Chrystusa na środku świątyni. Na początek Nieszporów kapłan wychodzi w czerwonym (postnym) ornacie. Ewangelię czyta już w jasnym ornacie. Podczas liturgii Wielkiej Soboty zamiast Pieśni Cherubinów słyszy się napomnienie, aby „zamilkło wszelkie ciało człowiecze”. Jest to szczególny moment, gdyż sam Król Królów spoczywa w grobie.