Nowa głowa Kościoła w Berlinie

Urząd nowego arcybiskupa Berlina objął 19 września podczas uroczystej Mszy św. w katedrze św. Jadwigi w Berlinie 61-letni Heiner Koch. Dotychczasowy biskup Drezna i Miśni jest następcą kard. Rainera Marii Woelkiego, który przed rokiem został arcybiskupem metropolitą Kolonii. Abp Koch stanął na czele liczącej 409 tys. wiernych wspólnoty katolików Berlina, Brandenburgii i Pomorza Przedniego.

W jego ingresie uczestniczyli wysokiej rangi przedstawiciele Kościoła oraz życia politycznego, z nuncjuszem apostolskim w Niemczech abp. Nikola Eteroviciem, przewodniczącym Konferencji Biskupów Niemieckich kard. Reinhardem Marxem i przewodniczącym Bundestagu Norbertem Lammertem. Obecnych było ok. 30 biskupów z Niemiec, Czech, Holandii. Z Polski byli obecni arcybiskupi: Andrzej Dzięga i Józef Kupny oraz biskupi Ignacy Dec i Krzysztof Zadarko.

W kazaniu abp Koch zaapelował do chrześcijan, aby wyciągali konsekwencje ze swojej wiary. Powinni więc opowiadać się za tym, aby nie marginalizować ludzi nienarodzonych, słabych, ubogich i umierających oraz uchodźców. „Jeśli zajdzie potrzeba, trzeba nawet iść na ulice, aby o tym świadczyć” - podkreślił arcybiskup Berlina. Jednocześnie zaprosił do dialogu wyznawców innych religii i światopoglądów oraz ludzi niewierzących. „Wasze doświadczenia będą dla nas wielkim bogactwem” - stwierdził hierarcha i dodał: „Przyjmijcie także nasze doświadczenia”.

Do Kościołów chrześcijańskich zaapelował o „wspólne poszukiwanie” nowych dróg.

We wcześniejszych wywiadach abp Koch podkreślał, że nie chce być biskupem niedostępnym. „Pierwsze, co zrobię, to odwiedzę jak najwięcej parafii. Ludzie muszą wiedzieć, że biorę ich na serio i chcę z nimi rozmawiać” – powiedział.

Heiner Koch urodził się 13 czerwca 1954 r. w Düsseldorfie (na terenie archidiecezji kolońskiej), jego ojciec jest prawnikiem. Po studiach w zakresie teologii, filozofii i pedagogiki w Bonn i uzyskaniu doktoratu z teologii święcenia kapłańskie przyjął w dniu swoich 27. urodzin (13 czerwca 1980) w Kolonii.

Po okresie pracy jako wikariusz był duszpasterzem młodzieży akademickiej i przewodniczącym Związku Młodzieży Katolickiej (BDKJ) w Neuss. W latach 1984-89 był duszpasterzem akademickim na Uniwersytecie w Düsseldorfie. Później kierował wydziałem duszpasterstwa dorosłych w archidiecezji kolońskiej, a od 1992 - całym wydziałem duszpasterskim. W 1998 wszedł w skład kapituły katedralnej. W 2002 roku kard. Joachim Meisner mianował go zastępcą wikariusza generalnego i sekretarzem Światowych Dni Młodzieży.

17 marca 2006 Benedykt XVI mianował go biskupem pomocniczym jego rodzimej archidiecezji (sakrę nominat przyjął 7 maja tegoż roku). 18 stycznia 2013 Franciszek powołał go na rządcę diecezji drezdeńsko-miśnieńskiej. W Niemieckiej Konferencji Biskupów przewodniczy komisji ds. małżeństwa i rodziny. W tej funkcji uczestniczy też w przygotowaniach do Synodu Biskupów nt. rodziny, który w październiku odbędzie się w Rzymie. Od marca 2014 jest przewodniczącym zarządu akcji solidarności katolików niemieckich „Renovabis”, która od 1993 roku służy pomocą Kościołowi w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej.

Bp Koch jest też odpowiedzialny za duszpasterstwo wspólnot niemieckojęzycznych za granicą. 3 czerwca 2013 odwiedził Warszawę, gdzie udzielił sakramentu bierzmowania kilkorgu młodym.

Archidiecezja berlińska jest stosunkowo młodą jednostką w Kościele katolickim Niemiec. Jako diecezja powstała 13 sierpnia 1930 i do końca II wojny światowej wchodziła w skład metropolii wrocławskiej. Po wojnie, w związku ze zmianami granic i wejściem Wrocławia w skład Polski, biskupstwo berlińskie podlegało bezpośrednio Stolicy Apostolskiej i dopiero 27 czerwca 1994 Jan Paweł II podniósł je do rangi archidiecezji i utworzył metropolię berlińską, w której skład wchodzą obecnie wspomniana archidiecezja oraz diecezje drezdeńsko-miśnieńska i Görlitz.

Pierwszym biskupem berlińskim był w latach 1930-33 Christian Schreiber (1872-1933), a po nim urząd ten sprawowało jeszcze 8 hierarchów. Wśród nich było dotychczas 6 kardynałów, z których pierwszym był Konrad von Preysig Lichtenegg-Moos (1880-1950). Pierwszym arcybiskupem metropolitą berlińskim został kard. Georg Sterzinsky (1936-2011).