Reklama

Kościół katolicki w byłym ZSRR

W całej Polsce w II Niedzielę Adwentu po raz dziesiąty obchodzony będzie Dzień Modlitw i Pomocy Materialnej dla Kościoła katolickiego na Wschodzie. W tym roku Dzień ten przypada 6 grudnia.

Reklama


Rosja

Trudno dokładnie określić, ilu katolików zamieszkuje dziś największy kraj świata – najczęściej mówi się o 600-700 tysiącach. O ile w części europejskiej większość wiernych mieszka w miastach, to na Syberii sytuacja jest odwrotna, katolicy w większości mieszkają na wsiach niekiedy oddalonych od siebie o setki kilometrów. Kościół katolicki w Rosji obecny jest od wieków i choć zawsze był mniejszościowy to na trwałe wpisał się w kulturę religijną tego kraju.

Mimo, że Kościół katolicki w państwie carów zawsze działał w trudnych warunkach, rozwijał się nie tylko wśród Polaków, Litwinów, Ukraińców i innych narodów tradycyjnie katolickich, ale przyciągał też rodowitych Rosjan, wśród których w pewnym okresie była nawet moda na "łatinstwo". Znane były nawrócenia na katolicyzm wśród rosyjskiej arystokracji. Rosja pod koniec XVIII w. stała się schronieniem dla jezuitów z całej Europy, gdy Katarzyna II nie pozwoliła wykonać na terenie Rosji bulli Klemensa XIV z 1783 r., rozwiązującej Towarzystwo Jezusowe. Ale już w 1820 r. jezuitów wypędzono z całego Cesarstwa.

Sytuacja Kościoła katolickiego znacznie się poprawiła, gdy 17 kwietnia 1905 r. car Mikołaj II wydał dekret tolerancyjny, zrównujący w prawie wszystkie wyznania i religie w Imperium. Wolność odzyskali wówczas grekokatolicy (zdelegalizowani w latach 1839 i 1875) i normalne możliwości działania łacinnicy. Według statystyk oficjalnych, raczej zaniżonych, w latach 1905-9 z prawosławia na katolicyzm przeszło 233 tys. osób, przede wszystkim dawnych grekokatolików, którzy po rozwiązaniu ich Kościoła stawali się formalnie prawosławnymi.

Ważnym wydarzeniem tamtych czasów był I Rosyjski Sobór Katolicki w Piotrogrodzie w dniach 29-31 maja 1917 pod przewodnictwem metropolity Szeptyckiego. Uchwalił on m.in. 68-punktowe "Postanowienia", określające specyfikę rosyjskiego katolicyzmu obrządku wschodniego. Tamten czas, do rewolucji bolszewickiej, był jedynym okresem normalnego istnienia Kościoła katolickiego w Rosji. Istniało wówczas 6 diecezji, w 1921 powstał wikariat apostolski dla Syberii, a w 2 lata później papież utworzył diecezję władywostocką.

Wkrótce potem nadeszły jednak najtrudniejsze czasy, gdy Kościół katolicki podzielił los innych wyznań i w drugiej połowie lat dwudziestych w praktyce przestał istnieć: pozamykano świątynie, uwięziono i zamordowano księży, siostry zakonne i świeckich. Wielkie zniszczenia materialne sprawiły, że katolicyzm na całe dziesięciolecia zniknął z mapy Rosji. W czasach sowieckich zachował się tylko, i to w bardzo ograniczonym zakresie, na Litwie, w mniejszym stopniu na Łotwie oraz w zachodnich rejonach Białorusi i Ukrainy, które przed wojną należały do Polski. Na terenie Federacji Rosyjskiej istniało jedynie 10 parafii z 4 kościołami i 2 kaplicami, w których pracowało 8 księży, w większości w sędziwym wieku.

Odrodzenie katolicyzmu nastąpiło pod koniec lat osiemdziesiątych, na fali ogólnej demokratyzacji życia społecznego i politycznego w ówczesnym Kraju Rad. 1 grudnia 1989 Jan Paweł II przyjął w Watykanie prezydenta ZSRR Michaiła Gorbaczowa, po czym Stolica Apostolska i Sowiety nawiązały stosunki dyplomatyczne (choć mają one szczególny charakter, odmienny od stosunków z innymi krajami). 6 maja 1990 r. do Moskwy przybył pierwszy stały przedstawiciel dyplomatyczny Watykanu abp Francesco Colasuonno. Obecnie stanowisko to piastuje arcybiskup Antonio Mennini.

13 kwietnia 1991 r. papież ustanowił administratury apostolskie dla europejskiej i azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej oraz dla Kazachstanu i Azji Środkowej, mianując jednocześnie biskupów dla tych jednostek (abp Tadeusz Kondrusiewicz w Moskwie i bp Joseph Werth w Nowosybirsku, bp Jan Paweł Lenga w Karagandzie). Później każda z administratur rosyjskich została podzielona na dwie mniejsze: dla Północy (abp T. Kondrusiewicz) i Południa (bp Clemens Pickel) części europejskiej (23 listopada 1999) oraz dla Syberii Zachodniej (bp J. Werth) i Wschodniej (bp Jerzy Mazur; 18 maja 1999).

11 lutego 2002 Ojciec Święty podniósł administratury apostolskie, będące jednostkami przejściowymi i tymczasowymi, do rangi jednej archidiecezji i trzech diecezji. Przy tym – jak to podkreślił abp T. Kondrusiewicz, mianowany jednocześnie metropolitą w Moskwie – przez szacunek dla Kościoła prawosławnego papież nazwał nowe jednostki nie od miast, jak to się zwykle dzieje, ale od imion świętych patronów tych diecezji. Powstała też od razu prowincja kościelna – metropolia Matki Bożej w Moskwie, obejmującą wszystkie nowe diecezje w tym kraju, a na jej czele stanął abp Kondrusiewicz. Na tym terenie istniało wówczas ponad 220 parafii i około 300 mniejszych niezarejestrowanych jeszcze wspólnot, w których pracowało łącznie ok. 220 kapłanów i prawie 230 sióstr zakonnych. Zdecydowana ich większość pochodziła z 19 krajów całego świata.

W 1991 r. w Moskwie rozpoczęło działalność kolegium teologiczne pw. św. Tomasza z Akwinu, kształcące głównie świeckich i siostry zakonne. Od 1 września 1993 r. istnieje seminarium duchowne (najpierw w Moskwie, w 2 lata później przeniesione do Sankt-Petersburga), które w 1999 r. dało Kościołowi w Rosji pierwszych - po 81 latach - rodzimych kapłanów. 1 sierpnia 1996 r. zaczęło nadawać w Moskwie swe programy katolickie radio "Dar", a w następnym roku w Sankt-Petersburgu - "Radio Maryja". Z datą 2 października 1994 ukazała się pierwsza gazeta katolicka "Swiet Jewangielija", która niestety upadła z braku środków (ostatni numer ukazał się na Boże Narodzenie ub.r.). Od 1993 r. istnieje wydawnictwo "Biblioteka Duchowna", które w 2 lata później stało się samowystarczalne i obecnie wydaje ok. 600 tytułów rocznie w nakładzie ponad 130 tys. egzemplarzy.

W dniach 4-5 lutego 1999 r. odbyło się pierwsze posiedzenie plenarne Konferencji Biskupów Katolickich Federacji Rosyjskiej - pierwszego stałego zgromadzenia episkopatu katolickiego na tych ziemiach. Konferencji przewodniczy obecnie bp Joseph Werth SI, biskup w Nowosybirsku.

Pod koniec października 2007 r. po 16 latach stolicę arcybiskupią Matki Bożej w Moskwie opuścił abp Tadeusz Kondrusiewicz, którego Benedykt XVI mianował metropolitą mińsko-mohylewskim na Białorusi. Nowym rządcą diecezji został Włoch, abp Paolo Pezzi.

W sumie Rosja stanowi obecnie jedną prowincję kościelną, w której skład wchodzą archidiecezja Matki Bożej w Moskwie (na jej czele stoi od września ub.r. abp Paolo Pezzi, Włoch z pochodzenia) oraz diecezje: św. Klemensa w Saratowie (bp Clemens Pickel), Przemienienia Pańskiego w Nowosybirsku (bp J. Werth SI) i św. Józefa w Irkucku (bp Cyryl Klimowicz).

«« | « | 1 | 2 | 3 | 4 | » | »»
Wiara_wesprzyj_750x300_2019.jpg

Reklama

Reklama

Reklama

Autoreklama

Autoreklama

Kalendarz do archiwum

niedz. pon. wt. śr. czw. pt. sob.
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31 1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
3°C Poniedziałek
dzień
4°C Poniedziałek
wieczór
2°C Wtorek
noc
1°C Wtorek
rano
wiecej »

Reklama