Kościół i Państwo w Wietnamie

Te przykłady podkreślają fakt, że władze Wietnamu zmierzają do tego, by utożsamiać „dobre współdziałanie” między Kościołem i państwem jako całkowite podporządkowanie Kościoła władzy komunistycznej partii. W tym względzie partia widzi w lojalności katolików wobec Stolicy Apostolskiej zagrożenie dla narodowej jedności i często interpretuje decyzje Watykanu wobec Kościoła w Wietnamie, jako akty depczące suwerenność kraju oraz ingerujące w wewnętrzne sprawy pod pozorem wolności religijnej.

Trzeba zauważyć, że powtarzały się usiłowania, aby podporządkować Kościół partyjnym dyrektywom. Zarówno „Komitet Porozumiewawczy dla Patriotycznych i Miłujących Pokój Katolików” powstały w marcu 1955 r. oraz „Komitet na Rzecz Solidarności Wietnamskich Katolików” powstały w czerwcu 1975 r. zostały założone z zadaniem, aby stworzyć Kościół katolicki kontrolowany przez państwo. Do dzisiaj, gdy Kościołowi nie pozwala się na posiadanie własnych czasopism, te komitety otrzymują od państwa subsydia, aby publikować własne czasopisma „w imieniu Kościoła”, zamieszczając w nich serie artykułów przeciw Watykanowi. W ten sposób wykazują się swoją lojalnością wobec partii.

Na drodze do owocnego dialogu z władzami wietnamskimi przed katolikami w Wietnamie stoi wymagające wyzwanie i zadanie polegające na rozwianiu ciemnych chmur uprzedzeń i podejrzliwości tkwiących w mentalności władz a jednocześnie zachowanie wierności Chrystusowi, Kościołowi powszechnemu oraz utrzymanie katolickiej tożsamości i misji.

Każdy również musi być świadomy, że poważną przeszkodę w takim dialogu są urzędnicy wietnamskich władz na wszystkich szczeblach, którzy wydają się nie być gotowi do dialogu. Dziennik „New Hanoi”, będący tubą komunistycznej partii w Hanoi, a także inne państwowe środki przekazu powtarzają wobec katolików pytanie: „Co oni [katolicy] sobie myślą, że mogą domagać się «dialogu» z naszym rządem?”.

Dysponując taką władzą wietnamski rząd wydaje się nie być gotowy, aby pogodzić się z „dialogiem” jako metodą rozwiązywania sporów z obywatelami, nieważne kim oni są. Stosując politykę swego chińskiego mentora w rozwiązywaniu wewnętrznych problemów czy konfliktów. Władze wietnamskie wybrały metodę nękania, zastraszania, karania i więzienia, aby zmusić dysydentów i krytyków do milczenia.

W poniedziałek 27 czerwca br. ks. Paweł Nguyen Dinh Phu, proboszcz parafii Du Loc został brutalnie pobity przez grupę nieumundurowanych milicjantów i bojówkarzy, gdy był w drodze do parafii Tam Toa. Kuria Biskupia diecezji Vinh złożyła natychmiast skargę w komitecie ludowym w Quang Binh i poprosiła ks. Piotra Nguyen The Binh, proboszcza w Ha Loi – najbliższa parafia, aby towarzyszył panu Tran Cong Thuat zastępcy gubernatora prowincji Quang Binh i odwiedził poszkodowanego ks. Pawła Nguyen.

W pobliżu szpitala towarzysz Thuat ukradkiem wycofał się. Gdy tylko się oddalił, banda bojówkarzy zaatakowała ks. Piotra i bezlitośnie go pobiła, a następnie zrzuciła go przez okno z pierwszego piętra szpitalnego budynku.

Kiedy napięcie narastało, bp Paweł Maria Cao Dinh Thuyen z diecezji Vinh, wezwał do pokojowego dialogu. Jego wezwanie zostało zignorowane, a wojsko i milicję postawiono w stan ostrego pogotowia i rozmieszczono w wielkiej liczbie w terenie. Ze strony komitetu ludowego w Quang Binh nie było żadnego znaku, ani dialogu, ani przeproszenia. Zamiast tego władze wydały ogromną kwotę pieniędzy, aby zburzyć figurę Matki Bożej stojącą na cmentarzu w parafii Bau Sen i groziły jeszcze bardziej drastycznymi działaniami.

Wraz z niechęcią do dialogu ludzi Kościoła i urzędników państwowych, niekończące się żądania tych ostatnich odnoszące się do własności kościelnej spowodowały stan wysokiego napięcia w ostatnich latach. W dobie wolnego rynku wartość gruntów i nieruchomości wzrosła w zawrotnym tempie. W miarę jak wartość gruntów i innych nieruchomości należących do grup religijnych są na nowo określane, ich ekonomiczny potencjał okazuje się tak wielki, że władze muszą znaleźć sposób, aby zagarnąć je dla osobistego zysku. Powołując się na system komunistyczny, w którym „wszystkie grunty należą do narodu i są zarządzane przez państwo w imieniu ludu”. Władze lokalne w całym Wietnamie zmusiły religijnych przywódców, aby „darowali” własność o charakterze religijnym władzom miejscowym. W większości przypadków, zanim ofiary takiego postępowania zdążą zareagować, następują prace rozbiórkowe i szybkie przekształcenie własności w hotele, restauracje i nocne kluby.

W ten sam sposób lawinowo kościoły, klasztory, seminaria, szkoły, szpitale i inne ośrodki charytatywne w całym kraju jeden po drugim wpadały w ręce władz lokalnych. W tej serii grabienia własności kościelnej najnowszym przypadkiem jest Papieskie Kolegium w Dalat, nieruchomość o historycznym znaczeniu licząca 79,200 m2. Bp Piotr Nguyen Van Nhon, przewodniczący Konferencji Episkopatu Wietnamu został zmuszony do „podarowania” największego i najdroższego sercu wielu wietnamskich biskupów i kapłanów seminarium na rzecz lokalnych władz w Dalat. „Czternastu księży, którzy ukończyli tam studia zostało biskupami” – powiedział dostojnik Kościoła.

Pomoc Stolicy Apostolskiej

Z upadkiem komunizmu we Wschodniej Europie, z wprowadzeniem wolnego rynku, stopniowym otwarciu się na Zachód, szczególnie na Stany Zjednoczone, począwszy od zniesienia przez USA embarga w 1994 r., normalizacji stosunków w lipcu 1995 r., i wraz z przystąpieniem do Światowej Organizacji Handlu (WTO) w listopadzie 2006 r., można z pewną dozą słuszności powiedzieć, że nastąpił skromny postęp w dziedzinie wolności religijnej. Jednak nikt nie może zaprzeczyć, że wolność religijna jest wciąż daleka od rzeczywistości w dzisiejszym Wietnamie, wciąż dochodzi tam do jawnych i rażących prześladowań.

Od pierwszej wizyty delegacji Stolicy Apostolskiej w 1989 r. sytuacja Kościoła w Wietnamie polepszyła się dzięki wytrwałym wysiłkom Stolicy Apostolskiej, aby podtrzymać oficjalny dialog z władzami, łącznie z mniej więcej corocznymi wizytami watykańskiej delegacji w Wietnamie.