Rosja za reformą Trybunału Praw Człowieka

Rosja jest ostatnim spośród 47 krajów Rady Europy, który ratyfikował 14. protokół dodatkowy o reformie Trybunału. Tym samym umożliwiła jego wejście w życie.

"Zastosowanie 14. protokołu wzmocni Konwencję Praw Człowieka i sprawi, że Europejski Trybunał Praw Człowieka będzie bardziej skuteczny i wydajny, co wzmocni jego kluczową rolę w ochronę praw człowieka w Europie" - podkreśliła Ashton w wydanym w piątek komunikacie.

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu jest organem Rady Europy, organizacji niezależnej od Unii Europejskiej. Poza reformą Trybunału, protokół 14. zawiera klauzule, które umożliwiają Unii Europejskiej jako całości przystąpienie do Konwencji Praw Człowieka i tym samym podporządkowanie się jurysdykcji Trybunału. Ze strony unijnej odpowiednie przepisy wprowadza Traktat z Lizbony.

"UE uważa, że wejście w życie protokołu 14. jest kluczowym elementem trwającej całościowej reformy europejskiego systemu ochrony praw człowieka" - podkreśliła Ashton, zapowiadając, że UE chce konstruktywnie współpracować w tym procesie.

Miedwiediew ogłosił ratyfikację protokołu po tym, jak wcześniej zgodę wyraziły obie izby rosyjskiego parlamentu. Było to drugie podejście rosyjskich deputowanych do ratyfikacji protokołu. Po raz pierwszy rozpatrywali oni dokument w 2006 roku. Duma uznała jednak wówczas, że niektóre z jego zapisów są niezgodne z rosyjskim prawem, zgłaszając zastrzeżenia m.in. do artykułu dopuszczającego, że w skład trzyosobowego komitetu orzekającego w danej sprawie nie musi obowiązkowo wchodzić sędzia z kraju, którego dotyczy skarga.

Podpisując dokument, Moskwa zastrzegła sobie prawo do występowania o włączanie sędziego z Rosji do komitetów orzekających w dotyczących jej sprawach. Rosja - obok Turcji - jest liderem pod względem liczby skarg, rozpatrywanych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka. Większość z nich dotyczy niewykonywania wyroków sądów, przewlekłości postępowań sądowych i warunków panujących w miejscach pozbawienia wolności.

Przyjęty w 2004 roku protokół dodatkowy nr 14. przewiduje m.in. wydłużenie kadencji sędziów z sześciu do dziewięciu lat. Jednocześnie zniesiona zostanie możliwość ich reelekcji. Skargi w sposób oczywisty niedopuszczalne będą mogły być odrzucane mocą decyzji jednego sędziego (obecnie decyzje takie podejmują komitety złożone z trzech sędziów), a powtarzające się sprawy będą rozpatrywane przez komitety trzech sędziów (a nie siedmioosobowe izby Trybunału, jak obecnie).