"Sprawiedliwi" - serial o Polakach ratujących Żydów

"To opowieść o konkretnych ludziach, którzy w czasie II wojny światowej działając m.in. w organizacji +Żegota+ ratowali Żydów" - powiedział PAP w poniedziałek reżyser serialu Waldemar Krzystek. "W filmie widzowie zobaczą przeżycia i emocje ludzi, którzy musieli pokonać strach, ponieważ w Polsce za pomoc Żydom groziła kara śmierci. Bohaterom strach udało się przezwyciężyć poczuciem przyzwoitości" - zaznaczył reżyser.

Główną bohaterką serialu jest Basia, młoda pielęgniarka, która działa w konspiracyjnej Radzie Pomocy Żydom "Żegota". Jak opowiadał Krzystek, Basia jest postacią fikcyjną, ale zarazem summą wielu życiorysów ludzi działających w "Żegocie". Scenariusz serialu napisał Wojciech Tomczyk, znany m.in. ze scenariuszy do takich seriali jak "Oficer", "Oficerowie" i "Trzeci oficer".

W serialu widzowie zobaczą m.in. transport niemowląt z getta do ochronki w klasztorze, wywożenie starszych dzieci na wieś, zdobywanie i legalizowanie dokumentów, załatwianie tzw. aryjskich papierów. Serial nie unika także drażliwego tematu polskiego antysemityzmu.

"Wtedy to się jeszcze nie nazywało antysemityzmem, to był taki stosunek do Żydów wynikający z głębokiej niewiedzy i z braku świadomości, co się z nimi dzieje. Np. był pogląd taki, że oni mają bardzo fajne warunki w tym getcie. Jedna z bohaterek naszego filmu mówi: +Przecież Żydzi mają tam świetnie, mają tam swoje teatry, orkiestrę, mają nawet lepiej niż my+. Dziś jak to słyszymy, to wydaje nam się, że to coś okropnego, że ktoś tak mówi, ale na podstawie świadectw historycznych wiemy, że ludzie tak myśleli ulegając propagandzie niemieckiej" - powiedział reżyser. Jak zapewnił, serial nie pomija problemu szmalcowników, którzy za pieniądze wydawali Niemcom ukrywających się Żydów.

Akcja serialu toczy się w czasie okupacji, ale i współcześnie. Barbara, dziś już starsza pani, zostaje odznaczona medalem "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata", przyznawanym przez izraelski Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem. Na medalu widnieje cytat z Talmudu: "Kto ratuje jedno życie - ratuje cały świat". W czasie wojny Basia ratuje w sumie siedemnaścioro Żydów, przede wszystkim dzieci.

W roli Basi pojawią się dwie aktorki: w historycznej części filmu - Marta Chodorowska, we współczesnej - Zofia Tomaszewska-Charewicz. Jej chłopaka, młodego architekta (potem męża) Stefana Kowalskiego gra Wojciech Solarz. Rola jednego z ocalonych Żydów Jakuba Kohna także jest obsadzona podwójnie - młodego Kohna gra Michał Parafiniuk, starszego, wybitnego skrzypka - Wojciech Pszoniak.

W jednej z głównych ról pojawia się debiutujący Jakub Mazurek, który gra Zygmunta, jednego z przyjaciół młodych Kowalskich. U jego boku jako gwiazda przedwojennego kabaretu pojawia się Anna Dereszowska.

W pozostałych rolach zobaczymy m.in.: Karolinę Gorczycę, Jana Englerta, Krzysztofa Stroińskiego, Borysa Szyca, Cezarego Morawskiego, Andrzeja Pieczyńskiego i Andrzeja Zielińskiego.

Serial będzie liczył siedem odcinków, emitowanych raz w tygodniu w I programie TVP - pierwszy odcinek zostanie pokazany w niedzielę 11 kwietnia.