Katyń: odnaleziono film z czerwca 1943 r.

"Odnaleźliśmy (w zbiorach francuskich - PAP) nieznany w Polsce film, który pokazuje wizytę francuskich oficerów w Katyniu w czerwcu 1943 r., a więc już po zakończeniu ekshumacji w Katyniu" - poinformował w środę PAP Przewoźnik. Zaznaczył, że jest to krótki film dokumentalny, z którego Rada zdecydowała się "zakupić kilka fotografii do wykorzystania".

Jak podała agencja AFP, film trwa ok. 10 minut. Przedstawia m.in. wizytę delegacji rządu Vichy (kolaborującego z Niemcami - PAP) nad grobami w Katyniu, a także pomieszczenie, gdzie przeprowadzano badania zwłok polskich oficerów.

Film nakręcono w czerwcu 1943 r. podczas wizyty ambasadora rządu Vichy w Berlinie, Ferdinanda de Brinon, na froncie wschodnim, gdzie razem z Wermachtem walczył Legion Ochotników Francuskich przeciw Bolszewizmowi (LVP). Na filmie pokazano de Brinona w towarzystwie licznych oficerów LVP i dziennikarzy, m.in. wybitnego pisarza Roberta Brasillacha, który w głównym francuskim dzienniku kolaboracjonistycznym "Je suis partout" zamieścił relację "Widziałem Katyń".

Przewoźnik zapowiedział, że fragment filmu w postaci klatki fotograficznej będzie można zobaczyć 12 kwietnia podczas otwarcia wystawy plenerowej "Katyń - Zbrodnia, Polityka, Moralność" przed kościołem św. Anny w Warszawie. Wystawa, która w wersji anglojęzycznej trafi także do Biblioteki Kongresu USA, zaprezentuje także nigdy wcześniej niepublikowane fotografie funkcjonariuszy NKWD, którzy mordowali polskich jeńców.

Przewoźnik powiedział także, że "dużą niespodzianką będzie opublikowanie przez Radę ponad 100 nowych nazwisk polskich oficerów zamordowanych przez NKWD wiosną 1940 r., którzy nie znajdują się na żadnej dotychczasowej liście katyńskiej". Wyjaśnił, że są to nazwiska oficerów, których szczątki w Katyniu odnalazła "komisja techniczna Polskiego Czerwonego Krzyża" jeszcze przed oficjalnym ujawnieniem zbrodni katyńskiej przez władze III Rzeszy 13 kwietnia 1943 r.

Pierwsza ekshumacja została przeprowadzona po znalezieniu przez Niemców zwłok polskich oficerów w Lesie Katyńskim. Rząd III Rzeszy powołał do jej przeprowadzenia międzynarodową komisję lekarską złożoną z wybitnych specjalistów medycyny sądowej. W celu dokonania badań bezpośrednio na miejscu zbrodni 28 kwietnia 1943 r. przybyła do Katynia komisja międzynarodowa, utworzona z przedstawicieli 12 państw.

W kwietniu 1943 r. przybyła również do Katynia Komisja Techniczna PCK, trzynastoosobowa ekipa o charakterze techniczno-fachowym, powołana przez Zarząd Główny PCK, w której skład wchodzili członkowie PCK, lekarze, laboranci, sanitariusze i pracownicy fizyczni. Członkowie ekipy PCK przeprowadzili w okresie od 15 kwietnia do 7 czerwca ekshumację i obdukcję ogółem 4243 zwłok (w materiałach niemieckich i w sprawozdaniu lekarza sądowego dr. Mariana Wodzińskiego figuruje liczba 4143 zwłoki), zabezpieczając jednocześnie dokumenty i przedmioty ujawnione przy szczątkach, w tym takie, które pozwoliły na identyfikację części ofiar.