Najważniejsze zmiany dla nauczycieli

Od 1 września wchodzą w życie nowe zasady awansu zawodowego nauczycieli. Ścieżka awansu wydłuża się z 10 do 15 lat, jednak będzie można ją skrócić lub wydłużyć.

Najbardziej zmiany odczują stażyści, czyli nauczyciele rozpoczynający pracę w zawodzie. Staż będzie trwał rok i dziewięć miesięcy, a nie jak dotąd dziewięć miesięcy. Dodatkowo po tym czasie będą musieli zdać egzamin przed komisją. Dotąd wystarczyła ocena dorobku zawodowego. Wydłużono także czas, jaki musi minąć przed rozpoczęciem starań o kolejny stopień awansu. Na przykład nauczyciel kontraktowy będzie mógł rozpocząć staż na stopień mianowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej trzech lat (wcześniej co najmniej dwóch).

Przy awansie zawodowym odejdzie się od oceny dorobku zawodowego nauczyciela na rzecz oceny jego pracy. Takiej ocenie co trzy lata będą podlegali wszyscy nauczyciele. Każdy będzie mógł być także oceniony w dowolnym czasie na wniosek rady szkoły, rady rodziców, organu prowadzącego szkołę lub dyrektora.

Minister edukacji narodowej Anna Zalewska zapowiedziała w tym tygodniu, że w odpowiedzi na głosy środowiska nauczycielskiego, w tym związków zawodowych, zmieniony zostanie przepis dotyczący tego, co ile lat nauczyciel będzie musiał się poddać obowiązkowej ocenie. Odstęp między ocenami obowiązkowymi ma zostać wydłużony do pięciu lat.

Kryteria oceny nauczycieli minister edukacji określiła w rozporządzeniu, a wskaźniki oceny ma ustalić dyrektor szkoły w regulaminie. Według MEN, taka formuła pozwoli uwzględnić przy ocenianiu specyfikę szkoły i warunki, w jakich pracują nauczyciele placówek małych, dużych, miejskich, wiejskich itd.

W nowym systemie nauczyciele na poszczególnych stopniach awansu będą oceniani według różnych kryteriów, których liczba rośnie kaskadowo. Stażyści będą musieli spełniać dziewięć kryteriów, nauczyciele kontraktowi - 14, mianowani - 19, a dyplomowani - minimum 23.

W nowej skali dodano ocenę wyróżniającą - będą mogli na nią liczyć tylko najlepsi z najlepszych. Otrzymanie jej będzie podstawą do przyznania im dodatku do pensji, który zapowiedział MEN - tzw. 500 plus dla nauczycieli. Dodatek ten ma być wypłacany od 1 września 2020 r. Na starcie wyniesie około 95 zł. Od września 2021 r. około 190 zł, a we wrześniu 2022 osiągnie 500 zł.

Z nowym rokiem szkolnym wprowadzone zostanie ujednolicone - do 22 godzin tygodniowo - pensum dla nauczycieli specjalistów: psychologów, pedagogów i logopedów. Dotychczas to samorządy decydowały, ile godzin w tygodniu specjalista ma pracować bezpośrednio z uczniami. W efekcie w jednym mieście pensum specjalisty wynosiło tygodniowo 18 godzin, a innym nawet 40 godzin.

Wchodzi w życie także przepis, który wprowadza nakaz zatrudniania nauczycieli na umowę o pracę. Dotyczy zarówno nauczycieli pracujących w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach prowadzonych przez osoby fizyczne oraz niesamorządowe osoby prawne, jak również przedszkolach niepublicznych, niepublicznych placówkach oraz szkołach niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych czy placówek publicznych i niepublicznych innych form wychowania przedszkolnego.

MEN podkreśla, że nakaz zatrudniania na umowę o pracę będzie dotyczył tylko nauczycieli i nauczycieli specjalistów. Specjalistów, którzy nie mają uprawnień pedagogicznych, przepisy te nie obejmą, tak jak dotąd będą mogli być zatrudniani na umowę cywilnoprawną.

W nowym roku szkolnym zaczną również obowiązywać nowe zasady wykonywania przez kierownictwo szkół pracy w godzinach nadliczbowych. Dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz nauczycielom zajmującym inne stanowiska kierownicze, korzystającym z obniżonego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć, nie będą przydzielane godziny ponadwymiarowe. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w jednym oddziale, a za zgodą organu prowadzącego szkołę także, gdy jest to konieczne dla zapewnienia realizacji ramowego planu nauczania w więcej niż jednym oddziale.

Z nowym rokiem rozpocznie się likwidacja stanowiska asystenta nauczyciela. Szkoły nie będą już mogły ich zatrudniać. MEN tłumaczy to tym, że stanowisko to było stworzone z myślą o sześciolatkach. Kiedy przywrócono obowiązek szkolny od siódmego roku życia, stało się zbędne. Osoby już zatrudnione w tym charakterze będą mogły pracować na tym stanowisku nie dłużej niż do 31 sierpnia 2020 r.