Wojewoda małopolski unieważnił uchwałę kierunkową przyjętą przez krakowskich radnych w sprawie lekcji religii

Pod koniec marca Rada Miasta Krakowa przegłosowała uchwałę kierunkową, dotyczącą religii w szkole. Za jej przyjęciem głosowało 20 radnych (Koalicja Obywatelska i Kraków dla Mieszkańców), przeciwko - 19 (PiS i część Przyjaznego Krakowa), a jeden radny wstrzymał się od głosu.

Radni, na czele z Alicją Szczepańską (Kraków dla Mieszkańców), autorką uchwały, chcieli m.in., by prezydent Jacek Majchrowski "podjął wszelkie możliwe konieczne i prawnie dopuszczalne działania prowadzące do wyznaczania religii jako pierwszej lub ostatniej lekcji w planie zajęć w szkołach, dla których organem prowadzącym jest Gmina Kraków". Prezydent nie mógł jednak zobowiązać do tego dyrektorów szkół, bowiem kierują się oni tylko i wyłącznie rozporządzeniem Ministerstwa Edukacji i są w tym względzie autonomiczni.

Sprawa od początku wywoływała duże emocje, jednak ostateczny głos rozstrzygający, co stanie się z inicjatywą radnych, należał do wojewody małopolskiego Piotra Ćwika. Ten zaś 18 kwietnia powiadomił RMK o wszczęciu postępowania nadzorczego dotyczącego kontroli legalności uchwały. Wątpliwości budziło bowiem podjęcie przez RMK uchwały kierunkowej w zakresie dotyczącym kompetencji, które z mocy przepisów należą do poszczególnych dyrektorów szkół.

W odpowiedzi na to radni tłumaczyli, że uchwała zobowiązywała jedynie do sformułowania i przekazania dyrektorom wskazówek, by rozważyli takie układanie planów zajęć, by religię wyznaczać na pierwszej lub ostatniej lekcji. Przewodniczący RMK Dominik Jaśkowiec przekonywał też, że uchwała nie narusza kompetencji dyrektorów, tylko wyraża wolę radnych, by wprowadzono postulowane zmiany. Z kolei prezydent Krakowa w stanowisku przekazanym wojewodzie wskazał, że "formułowanie wiążących wytycznych przez organ prowadzący skierowanych do szkół, a wchodzących w zakres kompetencji dyrektora należy uznać za niezgodne z prawem".

Potwierdziła to analiza dokonana przez Urząd Wojewódzki, w której efekcie stwierdzono, że "treść uchwały wykracza poza zakres upoważnienia ustawowego i narusza obowiązujące przepisy prawa". Tym samym uchwała została unieważniona.

Jak napisano w uzasadnieniu rozstrzygnięcia, RMK nie posiada kompetencji do kreowania zobowiązań i zlecania ich wykonania prezydentowi. Co więcej, uchwały kierunkowe podejmowane przez RMK nie mogą mieć charakteru obligacyjnego, a jedynie mogą wyznaczać postulowany sposób działania prezydenta. W ocenie Urzędu Wojewódzkiego nieuprawniony jest więc taki sposób redakcji wytycznych przez RMK, które miałyby mieć charakter wiążący. Niedopuszczalne jest także podejmowanie uchwał kierunkowych, których realizacja - tak, jak w tym przypadku - oznacza wkroczenie w kompetencje innych podmiotów (dyrektorów szkół).

W tej samej uchwale radni postulowali również, by prezydent wystąpił do krakowskiej kurii z propozycją ograniczenia nauczania lekcji religii do jednej w tygodniu tylko dla pierwszych roczników szkół ponadpodstawowych ("połączony rocznik") w roku szkolnym 2019/2020 (tylko w tym roku). Po analizie prawnej tego zapisu uchwały stwierdzono, że wymiar lekcji religii może być zmniejszony jedynie za zgodą biskupa diecezjalnego, a RMK była uprawniona do wyrażenia takiego swojego stanowiska. Nie oznacza to jednak aprobaty wojewody dla podjęcia tego typu działań.

Przeczytaj także:

Ks. Andrzej Kielian: W krakowskich szkołach jest miejsce dla wszystkich

Krakowska kuria wydała komunikat w sprawie uchwały RMK dotyczącej lekcji religii