In vitro w prawie międzynarodowym

Inne przepisy Konwencji określają zasady pobierania narządów i tkanek od żyjących dawców w celu przeszczepienia ich innym osobom, które jednak - jak się okazuje - nie odnoszą się do embrionów. W tym bowiem przypadku dokument uznaje nadrzędność Zaleceń (rekomendacji) Komitetu Nauk Rady Europy z 14 marca 1994 r. o tworzeniu banków tkanek ludzkich.

Nie uznają one za tkanki ani komórek reprodukcyjnych (gamet), ani zarodków. Stwierdza to wyraźnie Protokół 2. do Konwencji (z 2002). Z wyjaśnień zawartych w oficjalnym komentarzu do Konwencji wynika, że cele transplantacji (przeszczepu) narządów i tkanek są inne od tych, które dotyczą prokreacji wspomaganej medycznie, toteż winny je regulować odrębne przepisy.

Chroniąc embriony, dokument Rady Europy nakłada zarazem na państwa członkowskie obowiązek skutecznej ich ochrony.

Uzupełnieniem i dopełnieniem Konwencji są wspomniane trzy Protokoły dodatkowe, które bardziej szczegółowy podejmują kolejne aspekty współczesnej biomedycyny. Protokół I z 1998 r. zakazuje bezwzględnie klonowania embrionów ludzkich, niezależnie od celu takich działań, a więc zarówno reprodukcyjnego, jak i terapeutycznego (leczniczego). Uważa bowiem, że w tym wypadku człowiek (także w fazie zarodkowej) staje się przedmiotem sztucznej ingerencji.

Protokół II z 2002 r. – przeszczepach narządów i tkanek ludzkich – nie odnosi się do interesującej nas tu tematyki, gdyż nie obejmuje istot ludzkich przed narodzeniem (a tym bardziej okresu zapłodnienia).

Badań in vitro nie dotyczy także bezpośrednio Protokół III z 2005 r., może mieć natomiast zastosowanie do badań płodów i zarodków. Potwierdza on i konkretyzuje zasadę pierwszeństwa istoty ludzkiej przed interesem publicznym, zawartą w art. 2 Konwencji. Artykuł 18. Protokołu dopuszcza jednak określone badania nad ciężarną, dodając w komentarzu, że nie oznacza to zmuszania państw do wyrażania zgody na takie badania, które mogłyby wywrzeć niekorzystny wpływ na kobietę, zarodek, płód lub dziecko.

Dodajmy jeszcze, że niektóre przynajmniej prawne aspekty sztucznego zapłodnienia podejmują też inne dokumenty, będące dziełem innych instytucji i organizacji międzynarodowych. Na przykład Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, uznaje godność ludzką za podstawę i źródło praw człowieka oraz jej nienaruszalność.