Sejm Litwy przyjął we czwartek nowelizację ustawy o oświacie, która - w ocenie przedstawicieli polskiej społeczności na Litwie - pogarsza sytuację szkół mniejszości narodowych i doprowadzi do zmniejszenia ich liczby. Za nowelizacją ustawy opowiedziało się 76 posłów, 14 głosowało przeciwko, 29 wstrzymało się od głosu.
"Jesteśmy przyjęciem tej ustawy rozczarowani. Według pierwszych opinii nie tylko Polaków na Litwie, ale również niektórych polityków i posłów litewskich ta ustawa ogranicza prawa mniejszości, w tym mniejszości polskiej na Litwie" - powiedział PAP rzecznik MSZ Marcin Bosacki.
Jak zaznaczył do ostatniego momentu do tej ustawy wprowadzane były nowe poprawki. "W związku z czym, my (MSZ) nie mamy ostatecznej wersji, więc przed naszą ostateczną oceną musimy najpierw ten dokument przeanalizować, ale na razie nie mamy jego ostatecznej treści" - powiedział Bosacki.
Zatwierdzona nowela przewiduje, że w szkołach mniejszości narodowych na Litwie, w tym polskich, lekcje dotyczące historii Litwy, geografii Litwy, a także poznania świata w częściach dotyczących Litwy będą wykładane w języku litewskim. W litewskim języku w całości będzie wykładamy przedmiot: podstawy wychowania patriotycznego. Zgodnie z nową ustawą, od 2013 w szkołach litewskich i mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony.
Natomiast w ramach tzw. optymalizacji sieci szkół, w małych miejscowościach będą zamykane szkoły mniejszości narodowych, w tym szkoły polskie i pozostawiane będą jedynie szkoły litewskie.
Według społeczności polskiej na Litwie, w wyniku przyjętej nowelizacji ustawy o oświacie liczba szkół polskich na Litwie zmniejszy się o połowę: z obecnych około 120 szkół polskich w Wilnie i na Wileńszczyźnie, pozostanie około 60.
Minister spraw zagranicznych Polski Radosław Sikorski, występując we środę w polskim Sejmie, apelował do władz Litwy, by nie pogarszały sytuacji szkolnictwa polskiego w tym kraju. Powiedział, że głosowanie nad nowelizacją ustawy o oświacie będzie "niezwykle ważnym sprawdzianem, jak dalece strona litewska chce chronić prawa swych mniejszości".
Prezydent Litwy Dalia Grybauskaite zapowiedziała zaś, że nie podpisze nowelizacji ustawy o oświacie, jeżeli stworzy ona gorsze warunki Polakom na Litwie w porównaniu z tymi, jakie mają Litwini w Polsce.
W Polsce, na Sejneńszczyźnie, gdzie mieszka największa grupa polskich Litwinów działa 10 szkół z litewskim językiem wykładowym, a więc wszystkie przedmioty są nauczane po litewsku, i kilka, w których wykłada się po polsku, a litewskiego można się uczyć jako języka dodatkowego. Podręczniki dla tych szkół są drukowane przez wydawnictwo "Auszra", finansowane m.in. ze środków budżetu państwa.
Na placu Żłobka przed bazyliką Narodzenia nie było tradycyjnej choinki ani świątecznych dekoracji.