We wtorek obchodzony jest Dzień Rodzicielstwa Zastępczego

Do pieczy zastępczej trafiają dzieci, których rodzice nie są w stanie należycie wypełniać swoich obowiązków. Celem pieczy zastępczej jest zapewnienie dziecku czasowej opieki i wychowania. Powinno tam przebywać, dopóki nie będzie możliwości jego powrotu do rodziny albo umieszczenia go w rodzinie adopcyjnej.

30 maja obchodzony jest Dzień Rodzicielstwa Zastępczego, który w szczególny sposób ma promować tę formę opieki.

"Rodzina jest nie tylko podstawową komórką społeczną, lecz także naturalnym środowiskiem rozwoju jej najmłodszych członków - dzieci. Rząd Prawa i Sprawiedliwości rozwija ideę rodzicielstwa zastępczego, a tym samym ma na celu stworzenie dzieciom pozbawionym opieki rodziców, optymalnych warunków rozwoju" - wskazuje minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Jak podkreśla, "rodzicielstwo zastępcze to bezpieczna i pożądana forma opieki nad dziećmi, której z różnych powodów nie mogą zapewnić rodzice biologiczni". "Najmłodsi, pozbawieni opieki rodziców biologicznych potrzebują warunków do harmonijnego rozwoju, który może zapewnić właśnie rodzinna piecza zastępcza" - dodaje minister.

1 lutego 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Nowe przepisy przewidują m.in. wzrost wynagrodzenia dla rodzin zastępczych zawodowych i prowadzących rodzinne domy dziecka, poprawę organizacji procedur adopcyjnych, a także ułatwienie procesu adaptacji dziecka w rodzinie przysposabiającej.

Przeczytaj: 1 lutego weszły w życie zmiany w systemie pieczy zastępczej

"Wynagrodzenie przysługujące rodzinie zastępczej zawodowej i osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka wzrosło z kwoty nie niższej niż 2168,76 zł do minimum 4100 zł miesięcznie. W przypadku rodzin pełniących funkcję pogotowia rodzinnego z kwoty co najmniej 2819,39 zł do minimum 5084 zł. Wynagrodzenia będą waloryzowane według wskaźnika inflacji" - wskazuje minister Maląg.

"Ponadto upraszczamy procedury, które mają służyć rozwojowi rodzinnych form pieczy zastępczej. Wprowadziliśmy istotne zmiany w zakresie prawa do urlopu ojcowskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego dla osób pracujących, które przyjęły dziecko na wychowanie" - zaznacza szefowa MRiPS.

Nowelizacja ustawy wprowadziła także zakaz tworzenia nowych domów dziecka. Według przepisów jest to możliwe jedynie w sytuacjach wyjątkowych, za zgodą wojewody i po zasięgnięciu opinii Rzecznika Praw Dziecka.

Wiceminister rodziny Barbara Socha na początku roku mówiła PAP, że to nie koniec zmian w obszarze pieczy zastępczej. Resort przygotowuje kolejną nowelizację ustawy.

Wiceminister zapowiedziała, że kolejne rozwiązania będą dotyczyły asystentów rodziny, czyli obszaru profilaktycznego oraz sytuacji dzieci z niepełnosprawnościami.

Według danych MRiPS w 2021 r. w pieczy zastępczej umieszczonych było 72 941 dzieci (wobec 72 063 w 2020 r.; to wzrost o 1,2 proc.). 56 656 dzieci przebywało w pieczy rodzinnej, a 16 285 dzieci w pieczy instytucjonalnej.

Pod koniec 2021 r. w Polsce działały 1294 placówki opiekuńczo-wychowawcze. To o 100 więcej, niż w 2020 r.

Formami rodzinnej pieczy zastępczej są: rodzina zastępcza - spokrewniona, niezawodowa lub zawodowa; rodzinny dom dziecka.

Rodzina zastępcza spokrewniona to taka, która jest tworzona przez rodzeństwo dziecka lub wstępnych dziecka (dziadków, pradziadków).

Zawodowe rodziny zastępcze to rodziny, które z tytułu wykonywanej pracy otrzymują wynagrodzenie. W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej, co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów, np. wynagrodzenie za pracę, emeryturę.

W rodzinach zawodowych i niezawodowych może przebywać nie więcej, niż troje dzieci, wyjątek stanowi konieczność umieszczenia w rodzinie rodzeństwa. Więcej dzieci może przebywać w rodzinnych domach dziecka - nie więcej, niż ośmioro dzieci (chyba, że istnieje konieczność umieszczenia rodzeństwa).

Rodziny zawodowe mogą m.in. pełnić funkcję pogotowia rodzinnego lub być rodziną specjalistyczną dla dziecka o szczególnych potrzebach.

Instytucjonalne formy opieki zastępczej to placówki takie jak domy dziecka, placówki typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistyczno-terapeutycznego.