Caritas dla Haiti

Z Haiti powrócili dyrektor Caritas Polska i koordynator projektów w tym kraju Marta Titaniec. Celem 10-dniowego pobytu (12-22 stycznia) był monitoring projektów finansowanych przez CP oraz zbadanie możliwości podjęcia kolejnych.
Caritas Polska obecnie realizuje sześć projektów na Haiti (pięć edukacyjnych i jeden polegający na odbudowie domów).

Wybór projektów okazał się bardzo trafny, gdyż największym problemem tego kraju jest oświata: niski poziom nauczania oraz niewielki odsetek szkół państwowych, czyli bezpłatnych. Aż 70% mieszkańców Haiti to analfabeci, a 75% nauczycieli nie ma odpowiedniego wykształcenia. Około 90% szkół haitańskich to małe prywatne placówki z niskim poziomem nauczania. Około 33% uczniów kształci się w prywatnych szkołach katolickich, prowadzonych przez zgromadzenia zakonne. W kraju brakuje szkół, materiałów edukacyjnych oraz wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej.

Drugim problemem systemowym jest opieka medyczna. W publicznej służbie zdrowia pracuje 1500 lekarzy i personelu medycznego z Kuby, tylko około 600 rodzimych lekarzy pozostało na Haiti, w tym ok. 90% z nich pracuje w stolicy Port-au-Prince. Na obszarach wiejskich pracują Kubańczycy, ale i tak jest ich za mało.

Bardzo znaczącą rolę na Haiti odgrywa nuncjusz apostolski – abp Bernardito Auza, który ma doskonałe rozeznanie sytuacji. Dużo przebywa w terenie, dzięki czemu doskonale orientuje się w potrzebach lokalnego Kościoła. Wspiera i towarzyszy, zwłaszcza zgromadzeniom zakonnym powstałym na Haiti, które nie mają struktur międzynarodowych. Jest również bardzo efektywny w poszukiwaniu funduszy zagranicznych na odbudowę zniszczonych budynków kościelnych, w tym przede wszystkim na Główne Krajowe Seminarium w stolicy Port-au-Prince. Dzięki jego wysiłkom została zakupiona ziemia pod nowe seminarium oraz inne budynki kościelne.

Rola Kościoła na Haiti jest bardzo ważna, gdyż skorumpowany rząd nie jest w stanie pełnić roli lidera w odbudowie kraju. Inteligencja masowo emigruje, już w 2007 r. ponad 80% wykształconych Haitańczyków wyjechało – jest to najwyższy wskaźnik na świecie. O tyle jest to ważne, że Kościół lokalny, w tym biskupi z trudnością odnajdują się w nowej sytuacji. Główne wyzwania pastoralne Kościoła na Haiti to:

• Formacja religijna na wszystkich poziomach nauczania, by stawić czoła dwóm problemom: rozprzestrzenianiu się sekt oraz synkretyzmowi religijnemu w postaci wymieszania wiary katolickiej oraz voodoo.
• Formacja kapłańska oraz formacja stała osób duchownych. Brakuje osób odpowiedzialnych za formację, np. w seminarium na 170 kleryków jest dwóch ojców duchownych.
• Brak środków finansowych na realizację programów pastoralnych. Życie pastoralne w Kościołach wymaga ożywienia.

Rola zgromadzeń zakonnych jest ogromna. Prowadzą one przede wszystkim szkoły na wszystkich poziomach oraz zajmują się opieką medyczną, w tym prowadzeniem szpitali. Bardzo ważną rolę spełniają centra dla niedożywionych dzieci, a także praca w obszarze profilaktyki zdrowotnej.

Na Haiti obecne są organizacje pozarządowe. Swoje biura otworzyły tu Caritas z 15 krajów.  Angażują się one przede wszystkim w projekty dot. higieny, budowy mieszkań oraz edukacji.