Watykan: nowi Doktorzy Kościoła

Św. Jan z Ávili i św. Hildegarda z Bingen zostaną ogłoszeni 7 października br. Doktorami Kościoła powszechnego - zapowiedział Benedykt XVI podczas dzisiejszej modlitwy Regina Caeli w Watykanie. Żyjący w latach 1500-1569 hiszpański święty pozostawił po sobie pamięć wybitnego kapłana, wykładowcy akademickiego, mistyka i autora dzieł o doskonaleniu duchowym. Niemiecka święta żyjąca w latach 1098-1179 była wizjonerką, lekarką, pisarką i kompozytorką, a także znawczynią ówczesnych nauk przyrodniczych i należy do jednej z najbardziej fascynujących postaci średniowiecza. Po ogłoszeniu tych dwojga świętych Doktorami Kościoła w październiku, tytuł ten będzie nosiło 35 świętych mężczyzn i kobiet.
Jan z Ávili urodził się 6 stycznia 1500 roku w Almodóvar del Campo w prowincji Ciudad Real w Hiszpanii, a zmarł 10 maja 1569 w Montilli koło Kordowy. Pochodził ze szlacheckiej rodziny o korzeniach żydowskich. Studiował prawo, teologię i filozofię na uniwersytetach w Salamance i Alcali. Po śmierci rodziców spadek po nich rozdał ubogim, a na obiad prymicyjny zaprosić miał 12 żebraków, którym osobiście usługiwał. Chciał wyjechać na misje do Ameryki, biskup Sewilli uznał jednak, że lepiej będzie, gdy Jan zostanie w Hiszpanii i będzie głosił misje ludowe w Andaluzji.

Dwa lata Jan spędził w więzieniu inkwizycji. Podejrzewano go początkowo o głoszenie herezji – z czasem jednak oczyszczono go z wszelkich zarzutów. Po roku 1540 zaczął tworzyć uniwersytet w Baeza, na południu Hiszpanii.

Święty pozostawił po sobie pamięć wykładowcy akademickiego, mistyka i autora wybitnych dzieł o doskonaleniu duchowym oraz rozległej korespondencji. Jednym z najsłynniejszych jego dzieł jest traktat „Audi filia” (Słuchaj, córko). Przede wszystkim był jednak znakomitym kaznodzieją. Po jego kazaniu na pogrzebie królowej Izabeli (Elżbiety) Portugalskiej w Grenadzie wicekról Katalonii Franciszek Borgiasz postanowił wstąpić do jezuitów i później został jednym z wielkich świętych zakonu i całego Kościoła.

Również pod wpływem nauk Mistrza z Avili dokonała się wielka przemiana w życiu przyszłego świętego Jana Bożego. Jan z Avili był przyjacielem i doradcą wielkich świętych swoich czasów: Teresy od Jezusa, Jana od Krzyża, Ignacego Loyoli, Franciszka Borgiasza, Tomasza z Villanueva, Piotra z Alcántary i innych. Prowadził intensywne życie duchowe, skupione zwłaszcza na modlitwie, kaznodziejstwie i formacji kandydatów do kapłaństwa. Z jego nauk najwięcej jednak korzystali zwykli ludzie dzięki jego trosce o nich i zakładaniu kolegiów, w których kształciły się dzieci i młodzież.

Beatyfikował go 15 kwietnia 1894 Leon XIII, a kanonizował 31 maja 1970 r. Paweł VI. Wcześniej Pius XII ogłosił go w 1946 r. patronem hiszpańskiego duchowieństwa diecezjalnego.

Żyjąca w latach 1098-1179 św. Hildegarda z Bingen, niemiecka opatka benedyktyńska była jedną z najbardziej fascynujących postaci średniowiecza: była wizjonerką, lekarką, pisarką i kompozytorką, a także znawczynią ówczesnych nauk przyrodniczych. Urodziła się 16 września 1098 r. w Bermersheim w Hesji. Była dziesiątym dzieckiem wysokiego urzędnika cesarskiego. Od wczesnych lat dziecięcych wychowywała się w opactwie benedyktyńskim w Disibodenbergu. W wieku 15 lat Hildegarda zdecydowała się na prowadzenie życia mniszego. Od młodości doznawała mistycznych wizji. W 1147 założyła klasztor w Rupertsbergu k. Bingen nad Renem. W 1165 r. powołała do istnienia filialny klasztor w Eiblingen k. Rudesheim.

Zachowało się wiele jej dzieł z dziedziny religii, medycyny, muzyki, etyki i kosmologii, cieszących się obecnie dużą popularnością. Wśród pism Hildegardy na szczególną uwagę zasługuje trylogia: „Scivias” (1141-1151), „Liber vitae meritorum” (1158-1163) oraz „Liber divinorum operum simplicis hominis” (1163-1173). Zachowało się też ok. 300 jej listów kierowanych m.in. do papieża, do Bernarda z Clairvaux, do cesarza Fryderyka Barbarossy.

Hildegarda z Bingen interesowała się również przyrodą, była pierwszą badaczką niemieckiej fauny i flory. Do dziś cieszą się popularnością formułowane przez nią zasady medycyny naturalnej. Również w Polsce popularnością cieszą się liczne, opracowane w formie poradników, książki św. Hildegardy (np. „Medycyna dla kobiet”, „Przyrodolecznictwo”, „Program zdrowia Hildegardy z Bingen”, „Zioła z apteki św. Hildegardy”, czy „Kuchnia św. Hildegardy”) oraz bioprodukty oparte na receptach świętej z Bingen.

Renesans przeżywa też skomponowana przez nią muzyka, wykorzystana w filmie „Vision” Margarethe von Trotty z 2008 r. Rolę św. Hildegardy reżyserka powierzyła w nim znakomitej aktorce Barbarze Sukowej. Według św. Hildegardy „Bóg jest śpiewakiem, a Boski śpiew leży u podstaw harmonii świata duchowego i materialnego”.

Hildegarda tworzyła więc łacińskie hymny, komponując do nich muzykę. Jako kompozytorka była znana już w 1148 r., jest autorką ponad 70 pieśni religijnych: antyfon, hymnów, responsoriów, sekwencji. Jednak najciekawszym utworem jest bez wątpienia „Ordo virtutum” (co można przetłumaczyć jako „Porządek cnót”), najstarsza zachowana sztuka moralitetowa.

Hildegarda zmarła 17 września 1179 r. w Rupertsbergu k. Bingen. Została pochowana w kościele parafialnym w Einbingen i jest patronką tego kościoła.

10 maja 2012 r. Benedykt XVI ogłosił, że św. Hildegarda z Bingen może być czczona przez cały Kościół.