Zjednoczone prawosławie?

Podziały w Kościele przynoszą wiele nieszczęść i pokus ludowi Bożemu, osłabiając prawosławne świadczenie o jednej wierze apostolskiej i często prowadzą do postaw sekciarskich. Są to niektóre tylko wnioski, do jakich doszła wspólna komisja prawosławnych Kościołów rosyjskiego i serbskiego ds. zbadania działalności rozłamów na swym pierwszym posiedzeniu, które odbyło się w Moskwie w dniach 26-27 czerwca.

Członkowie komisji dali wyraz zatroskaniu kierownictw swych Kościołów szerzeniem się ruchów rozłamowych w świecie dzisiejszym, zwłaszcza na kanonicznych obszarach obu Kościołów. "Przynosząc wiele nieszczęść i pokus ludowi Bożemu, osłabiając świadectwo prawosławne o jednej wierze apostolskiej, rozłamy mają jako wspólny korzeń pychę i inne grzeszne namiętności" - głosi oświadczenie Służby Informacyjnej Patriarchatu Moskiewskiego po zakończeniu prac komisji. Zwraca też uwagę, że "włączanie się szerokich rzesz wiernych do tych działań wynika nierzadko z czynników politycznych i z egoistycznych interesów sił, dalekich od dążenia do zbawienia dusz ludzkich".

Uczestnicy spotkania stwierdzili, że działalność rozłamowa prowadzi zwykle do odejścia od oficjalnego nauczania Kościoła i stopniowo przeradza się w świadomość sekciarską, co z kolei wiedzie do dalszych podziałów i konfliktów wewnętrznych. Podkreślono w związku z tym konieczność bardziej systematycznego badania działalności rozłamów i wymiany informacji w tym zakresie między Kościołami lokalnymi, gdyż ich solidarność w obronie norm kanonicznych jest pierwszoplanowym warunkiem pomyślnego przezwyciężenia rozłamów.

Na posiedzeniu omówiono najnowsze wydarzenia w tym zakresie. "W atmosferze braterskiej szczerości i wzajemnego zrozumienia przedstawiono sytuację prawosławnych w Estonii, na Ukrainie, w Mołdawii, Macedonii i w innych krajach, będących częścią odpowiedzialności kanonicznej Patriarchatów Moskiewskiego i Serbskiego" - czytamy w oświadczeniu. Poinformowano, że komisja wypracowała propozycje, sprzyjające umocnieniu jedności ogólnoprawosławnej i powrotowi tych, którzy odpadli, do "zbawczej jedności z pełnią Kościoła prawosławnego". Zaproponowano m.in. przeprowadzenie konferencji naukowej ds. rozłamów z udziałem hierarchów, teologów i historyków kościelnych, którą zorganizują wspólnie Kościoły rosyjski i serbski.

Uczestników posiedzenia przyjął patriarcha moskiewski i Wszechrusi Aleksy II i spotkali się z przewodniczącym Wydziału Zewnętrznych Kontaktów Kościelnych Patriarchatu Moskiewskiego metropolitą Cyrylem.