Hymn Mojżesza i Baranka

Po wygłoszeniu katechezy Papież streścił ją w kilku językach, pozdrowił pielgrzymów z różnych krajów, odmówił ze wszystkimi Modlitwę Pańską i udzielił im wraz z obecnymi w Auli biskupami błogosławieństwa apostolskiego. Podajemy cały tekst przemówienia Ojca Świętego: 1. Liturgia Nieszporów, obok Psalmów, obejmuje także szereg Hymnów pochodzących z Nowego Testamentu. Niektóre z nich, jak ten, którego wysłuchaliśmy przed chwilą, zawierają fragmenty Apokalipsy - księgi, która przypieczętowuje całą Biblię i w której pojawiają się często pieśni i chóry, pojedyncze głosy i hymny zgromadzenia wybranych, głosy trąb, harf i cytr. Kantyk nasz, bardzo krótki, zaczerpnięty został z 15. rozdziału tego utworu. Otwiera się nowa, imponująca scena: siedem trąb, które zwiastowały siedem plag Bożych, zastępuje teraz siedem czasz, które zapowiadają tyleż plag, po grecku pleghe, termin, który wskazuje cios tak gwałtowny, że powoduje rany a czasem nawet śmierć. Oczywiste jest w tym przypadku nawiązanie do opowiadania o siedmiu plagach egipskich (por. Wj 7, 14-11, 10). W Apokalipsie "bicz-plaga" jest symbolem sądu nad złem, nad uciskiem i nad przemocą świata. Dlatego też jest ona również znakiem nadziei dla sprawiedliwych. Siedem plag - jak wiadomo, w Biblii siedem jest symbolem pełni - zostało określonych jako "ostateczne" (por. Ap 15, 1), ponieważ interwencja Boga, który stawia tamę złu, osiąga w nich pełnię. 2. Hymn intonują ocaleni, sprawiedliwi ziemi, "stojący", podobnie jak zmartwychwstały Baranek (por. w. 2). Podobnie jak Żydzi w Księdze Wyjścia, po przebyciu morza śpiewali hymn Mojżesza (por. Wj 15 ,1-18), tak i ocaleni zanoszą do Boga swoją "pieśń Mojżesza i Baranka" (Ap 15, 3) po zwycięstwie nad Bestią, nieprzyjaciółką Boga (por. w. 2). Hymn ten jest odbiciem liturgii Kościołów Janowych i stanowi antologię cytatów ze Starego Testamentu, w szczególności z Psalmów. Pierwotna wspólnota chrześcijańska uważała Biblię za duszę nie tylko swej wiary i swego życia, ale również swej modlitwy i swej liturgii, jak to się dzieje właśnie w Nieszporach, które komentujemy. Znamienne jest również to, że kantykowi towarzyszy akompaniament muzyczny: sprawiedliwi trzymają w dłoniach cytry (tamże), świadczące o liturgii spowitej we wspaniałość muzyki sakralnej. 3. Swym hymnem ocaleni, bardziej niż swoją wytrwałość i swoją ofiarę, wysławiają "wielkie i godne podziwu dzieła wszechmogącego Boga", to znaczy Jego zbawcze czyny w rządzeniu światem i historią. Albowiem prawdziwa modlitwa chrześcijańska, oprócz tego, że jest prośba, jest także uwielbieniem, dziękczynieniem i wyznaniem wiary w Chrystusa, który zbawia. Znaczący jest następnie w tym Kantyku jego uniwersalistyczny wymiar, wyrażony w słowach Psalmu 86 (85): "Przyjdą wszystkie ludy, które stworzyłeś, i Tobie, Panie, pokłon oddadzą i będą sławiły Twe imię" (Ps 86 [85], 9). Tym samym wzrok ogarnia cały widnokrąg i widać morze ludzi, którzy zmierzają do Pana, by uznać Jego "słuszne wyroki" (Ap 15,4), czyli wkraczanie w historię w celu zahamowania zła i sławienia dobra. Obecne we wszystkich kulturach oczekiwanie sprawiedliwości, potrzeba prawdy i miłości, odczuwana we wszystkich rodzajach duchowości, ukierunkowują ku Chrystusowi, który jako jedyny może w pełni zaspokoić te pragnienia ludzkości. Z przyjemnością myślimy o tym powszechnym tchnieniu pobożności i nadziei, podjętym i wyrażonym w słowach proroków: "Od wschodu słońca aż do jego zachodu wielkie będzie imię moje między narodami, a na każdym miejscu dar kadzielny będzie składany imieniu memu i ofiara czysta. Albowiem wielkie będzie imię moje między narodami - mówi Pan zastępów" (Ml 1,11). 4. Kończymy, przyłączając nasz głos do głosu powszechnego. Czynimy to za pośrednictwem pieśni św. Grzegorza z Nazjanzu, wielkiego Ojca Kościoła IV wieku: "Chwała Ojcu i Synowi królowi wszechświata, chwała Duchowi Świętemu, któremu niech będzie wszelkie uwielbienie. Jeden tylko Bóg jest Trójcą: to On stworzył i wypełnił wszelką rzecz, niebo istotami niebieskimi, ziemię istotami ziemskimi. Morze, rzeki, źródła wypełnił istotami wodnymi, wszystko ożywiając swym Duchem, aby całe stworzenie wysławiało mądrego Stwórcę: w Nim tylko mają przyczynę życie i pozostawanie przy życiu. Niech więc przede wszystkim rozumna przyroda wyśpiewuje stale Jego chwałę jako potężnego Króla i dobrego Ojca. W duchu, duszą, językiem i myślą spraw, abym także ja w czystości Cię wysławiał, Ojcze" (Poezje, 1, Seria tekstów patrystycznych 115, Rzym 1994, ss. 66-67).