Papież spraw ludzkich

W wizji Papieża wszystkie inne prawa są poniekąd wtórne. Tę myśl sformułował on najmocniej w adhortacji “Christifideles laici” (1988): “powszechne, skądinąd słuszne, wystąpienia w obronie ludzkich praw (...) są fałszywe i złudne, jeśli nie staje się z największą determinacją w obronie prawa do życia, będącego podstawowym prawem osoby ludzkiej oraz warunkiem wszystkich innych jej praw”. Drugim prawem człowieka specjalnie usytuowanym w nauczaniu Ojca Świętego jest prawo do wolności religijnej. Wypływa ono z samej godności człowieka jako osoby. Dlatego też Jan Paweł II rozszerza znaczenie owego prawa podkreślając, że wolność religijna jest ściśle powiązana z realizowaniem innych praw człowieka. Poglądy te jednoznacznie podsumowuje w “Redemptoris missio” (1990): “Wolność religijna, nieraz jeszcze ograniczana czy uszczuplana, jest podstawą i gwarancją wszystkich swobód. Trzeba dążyć do tego, by autentyczna wolność religijna została przyznana wszystkim i wszędzie. Kościół pracuje nad tym w różnych krajach, szczególnie w tych, w których katolicy są większością i gdzie większy jest zasięg jego wpływów. Nie chodzi jednak o problem religii większości czy mniejszości, lecz o niezbywalne prawo wszystkich i każdej osoby ludzkiej Jest to tradycyjne nauczanie Kościoła, ale z drugiej strony Kościół zwraca się do człowieka w pełnym poszanowaniu jego wolności. Kościół proponuje, niczego nie narzuca, szanuje ludzi i kultury, zatrzymuje się przed sanktuarium sumienia”. Sanktuarium ludzkiego sumienia jest zawsze pierwsze i nienaruszalne. Ojciec Święty w swej teologii wolności posuwa się jeszcze dalej. Analizując papieskie nauczanie można bowiem dostrzec tezę o znaczeniu wolności, gdyż to ona jest źródłem godności człowieka. Jest elementem konstytutywnym tejże godności. Takie znaczenie ludzkiej wolności ukazuje Papież np. w Orędziu do Sekretarza Generalnego ONZ (1978), w którym pisze, że “wolność jest źródłem (podkr-MZ)z którego płynie godność ludzka, jest wzniosłym znakiem obrazu Bożego w człowieku. Została nam dana i udzielona jako nasze własne powołanie”. A więc wolność nie tyle ma swój fundament w godności człowieka, ale jest jej źródłem, elementem konstytutywnym godności ludzkiej. W niej po prostu godność ludzka się wyraża. To dlatego niektórzy komentatorzy nazywają Jana Pawła II nie tylko “Papieżem praw człowieka, ale i “Papieżem wolności”. OP Maciej Zięba - prownicjał dominikanów Europy środkowej i dyrektor Instytutu Tertium Millenium. Pochodzi z Wrocławia, ma 50 lat, jest absolwentem fizyki na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 70 związany opozycję i Klubem Inteligencji Katolickiej. Był dziennikarzem prasy podziemnej i załoźycielem oraz redaktorem naczelnym “Solidarności Dolnośląskiej”. Do zakonu wstąpił w sierpniu 1981.. Skończył teologię, doktoryzował się z filozofii. Jest wybitnym znawcą myśli papieskiej i nauki społecznej kościoła, uczestnikiem spotkań w Castel Gandolfo. Opublikował kilkanaście książek m.in. “Niezwykły pontyfikat”