Namaszczać może tylko ksiądz

Od Soboru Trydenckiego do Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 roku były tylko dwie wypowiedzi Urzędu Nauczycielskiego, które w pewien sposób odnoszą się do niniejszej kwestii: Konstytucja apostolska Etsi pastoralis (26 maja 1742, por. § 5, n. 3: DS 2524) i Encyklika Ex quo priinum (1 marca 1756) Benedykta XIV. W pierwszym dokumencie zawarte są rozporządzenia z dziedziny liturgicznej odnoszące się do stosunków między katolikami łacińskimi i wschodnimi, przybyłymi na południe Włoch w ucieczce przed prześladowaniami; natomiast w drugim dokumencie zatwierdza się i komentuje Eucologium (Rytuał) wiernych prawosławnych, którzy powrócili do pełnej komunii ze Stolica Apostolską (Jest godnym podkreślenia fakt, że również według Prawosławnych szafarzem namaszczenia chorych jest tylko Biskup lub prezbiter). Odnośnie sakramentu namaszczenia chorych zakłada się jako ogólnie przyjętą prawdę, że szafarzem sakramentu jest „omnis et solus sacerdos”. Tradycyjna doktryna odnosząca się do sakramentu namaszczenia chorych, podana przez Sobór Trydencki, została powtórzona w Kodeksie Prawa Kanonicznego ogłoszonym w 1917 roku (kan. 938 § 1) jak i w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku (kan. 1003 § 1) oraz w Kanonach Katolickich Kościołów Wschodnich z 1990 roku (kan. 739 § 1). Ponadto wszystkie Rytuały sakramentu namaszczenia chorych zawsze zakładały, iż szafarzem tego sakramentu jest Biskup lub prezbiter (por. Ordo Unctionis Infirmorum eorumque pastoralis curae, Editio typica, Typis Polyglottis Vaticanis 1972, Praenotanda, nn. 5. 16-19). Dlatego też nigdy nie brały pod uwagę możliwości, że szafarzem mogłyby być diakon albo osoba świecka. Doktryna, według której szafarzem sakramentu namaszczenia chorych „est omnis et solus sacerdos” cieszy się do tego stopnia pewnością teologiczną, że musi być zakwalifikowana jako „definitive tenenda”. Sakrament jest nieważny jeśli diakon lub osoba świecka próbują go udzielać. Takie działanie stanowiłoby przestępstwo symulacji w udzielaniu sakramentu podlegające karze na mocy kan. 1379 KPK (por. kan. 1443 KKKW). Na zakończenie wydaje się słusznym przypomnieć, że kapłan, przez otrzymany sakrament święceń, uobecnia w sposób wyjątkowy Jezusa Chrystusa, Głowę Kościoła. Sprawując sakramenty działa on in persona Christi Capitis i in persona Ecclesiae. Tym, który działa w sakramencie namaszczenia jest sam Jezus Chrystus, a kapłan jest tylko żywym i widzialnym narzędziem. Reprezentuje on i czyni obecnym Chrystusa w sposób wyjątkowy przez co sakrament ma szczególną godność i skuteczność w relacji do sakramentaliów tak, że - jak mówi Słowo natchnione odnośnie namaszczenia chorych - „Pan go podźwignie” (Jk 5,15). Ponadto kapłan działa in persona Ecclesiae. Modlitwa „kapłanów Kościoła” reprezentuje modlitwę całego Kościoła (por. Jk 5,14), jak to stwierdza św. Tomasz z Akwinu: „oratio illa non fit a sacerdote in persona sua [...], sed fit in persona totius Ecclesiae” (Summa Theologiae, Supplementum, q. 31, a. 1, ad 1). A taka modlitwa zostaje wysłuchana.