Dziewiąty Dzień Judaizmu w Polsce

4. Benedykt XVI podejmuje dialog z Żydami

Dnia 9 czerwca 2005 r. Benedykt XVI przyjął w Watykanie kierownictwo Światowego Kongresu Żydowskiego. Zbliżenie ze „starszymi braćmi w wierze" będzie jednym z priorytetów obecnego pontyfikatu. Przy tej okazji przypomniano, że kard. Ratzinger należał do redaktorów deklaracji Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Judaizmem Pamiętamy: Refleksje o Shoah. On także był jednym z kardynałów, który brał udział w słynnym wydarzeniu ze Środy Popielcowej 12 marca 2000 roku, dotyczącym przeproszenia Boga za winy synów i córek Kościoła. Potwierdzeniem postawy papieża było jego spotkanie z przedstawicielami Żydów niemieckich w kolońskiej synagodze (10 VIII 2005 ) w drugim dniu podróży apostolskiej do Niemiec. Powiedział wówczas: „Chcę potwierdzić przy tej sposobności, że zamierzam nadal kroczyć drogą ku poprawie stosunków i przyjaźni z narodem żydowskim, na której papież Jan Paweł II poczynił decydujące kroki”. Nawiązując do Zagłady powiedział: „Żydowska gmina Kolonii może prawdziwie czuć się »jak u siebie w domu«” w tym mieście. Jest to bowiem najstarsza siedziba wspólnoty żydowskiej na obszarze Niemiec: sięga bowiem Kolonii czasów rzymskich. Dzieje stosunków między wspólnotą żydowską a wspólnotą chrześcijańską są złożone i często bolesne. Były okresy dobrego współżycia, ale było też wypędzenie Żydów z Kolonii w 1424 roku. Później, w XX wieku, w najbardziej mrocznym okresie historii Niemiec i Europy, obłędna ideologia nazistowska, mająca źródło w neopogaństwie, była źródłem zaprogramowanej i systematycznie wcielanej w życie przez reżim próby eksterminacji europejskiego żydostwa: tak narodziło się to, co przeszło do historii jako Szoah. Liczba ofiar tej niesłychanej, a do tego czasu wręcz niewyobrażalnej zbrodni, sięga w samej tylko Kolonii siedmiu tysięcy znanych z imienia; w rzeczywistości było ich na pewno znacznie więcej. Nie uznawano już świętości Boga i dlatego deptano także świętość życia ludzkiego. W 2005 r. obchodziliśmy 60. rocznicę wyzwolenia nazistowskich obozów koncentracyjnych, w których miliony Żydów - mężczyzn, kobiet i dzieci - zabito w komorach gazowych i spalono w krematoriach. Powtarzam słowa, jakie mój czcigodny Poprzednik napisał z okazji 60-lecia wyzwolenia Auschwitz i mówię: »Chylę czoło przed wszystkimi, którzy zaznali tego przejawu mysterium iniquitatis«. Straszliwe wydarzenia tamtego czasu muszą «nieustannie budzić sumienia, gasić spory, wzywać do pokoju« (Przesłanie Jana Pawła II z okazji 60. rocznicy wyzwolenia Auschwitz, 15 stycznia 2005).” Gdy idzie o przyszłość, skierował słowa zachęty do ufnego i szczerego dialogu między Żydami a chrześcijanami. „Tylko w ten sposób da się osiągnąć możliwą do przyjęcia dla obu stron interpretację kwestii historycznych, będących jeszcze przedmiotem dyskusji, przede wszystkim zaś uczynić krok naprzód w ocenie, z teologicznego punktu widzenia, stosunków między judaizmem a chrześcijaństwem. Dialog ten, jeśli ma być szczery, nie może przemilczać istniejących różnic ani ich pomniejszać: również w tym, co ze względu na nasze głębokie przekonanie wiary różni nas między sobą, zwłaszcza w tym, musimy darzyć się wzajemnym szacunkiem. I wreszcie nie powinniśmy spoglądać wyłącznie wstecz, w przeszłość, ale też patrzeć przed siebie, ku zadaniom dnia dzisiejszego i jutra. Nasze bogate dziedzictwo wspólne i nasze braterskie stosunki, oparte na rosnącym zaufaniu, zobowiązuj ą nas do jeszcze bardziej zgodnego wspólnego świadectwa i do praktycznej współpracy na rzecz obrony i promocji praw człowieka i świętości życia ludzkiego, wartości rodziny, sprawiedliwości społecznej i pokoju na świecie. Dekalog (por. Wj 20; Pwt 5) jest naszym wspólnym dziedzictwem i zobowiązaniem.”