Ks. Twardowski odszedł do Pana

Świat księdza Twardowskiego

Wojciech Kudyba Zacznijmy od statystyk: według obliczeń, książki ks. Jana Twardowskiego biją wszelkie rekordy popularności. Liczby mówią same za siebie - potrzebujemy prostych, pogodnych, często iskrzących się humorem strof ks. Jana. Potrzebują ich dzieci, młodzież, dorośli. Skąd bierze się fascynacja poetyckim światem, jaki wyłania się z wierszy autora „Spaceru biedronki”? - Może stąd, że w głębi tęsknimy do świata prostego i czystego, do rzeczywistości pogodnej, pełnej uśmiechu, do miejsc, w których nie trzeba się spieszyć, do przyjaznych ludzi, zwierząt, roślin? Świat, jaki wykreował w swoich utworach poeta, daje schronienie, pozwala na nowo uwierzyć w dobro... Od dawna jest też zresztą przedmiotem uwagi badaczy. Istnieją setki artykułów o poezji ks. Jana Twardowskiego, organizowane są sesje naukowe poświęcone jego twórczości, pojawiają sie pierwsze opracowania książkowe. Do najważniejszych należy niewątpliwie książka szczecińskiego literaturoznawcy Andrzeja Sulikowskiego. Jej pierwsze wydanie (nakład 1000 egzemplarzy) rozeszło się przed trzema laty w ciągu kilku miesięcy. Obecnie ukazało się wydanie drugie - poprawione - opatrzone tytułem „Serce czyste... Świat poetycki ks. Jana Twardowskiego” (wyd. „Gaudium”, Lublin 2001 ss. 363). Czytelnicy znajdą tu nie tylko obszerne i drobiazgowe kalendarium życia i twórczości autora „Niecodziennika”, ale przede wszystkim omówienie zasadniczych wątków jego poezji. O ile rozdziały pokazujące zakorzenienie form wierszowych ks. Jana w tradycji modlitewnej - zwłaszcza nawiązanie do suplikacji i litanii - skierowane są raczej do znawców, o tyle inne mogą zaciekawić niemal wszystkich czytelników omawianej liryki. Mowa tu o teologii „Boga uśmiechniętego”, o znaczeniu przyrody i pejzażu wiejskiego; mówi się o motywie dziecięctwa, o wierszach „kapłańskich”, maryjnych i chrystocentrycznych. W aneksie do ksiażki autor sięga także do biografii pisarza - pokazuje dzieje jego przyjaźni z Anną Kamieńską, subtelnie oświetla duchowe aspekty owej przyjaźni. Szczególnie ważny wydał mi się w omawianej książce właśnie rozdział poświęcony duchowości w pismach ks. Jana Twardowskiego. Badacz wskazuje zwłaszcza na związek wewnętrznej drogi pisarza z duchowością franciszkańską, karmelitańską i salezjańską. Wciąż przecież za mało wiemy o formach życia wewnętrznego, które mogą służyć także nam - zanurzonym w codziennej gonitwie. Istnieje zresztą także - o czym wspomina autor opracowania - swoista duchowość czytelnicza. Okazuje się, że książki ks. Jana mają niekiedy wpływ na duchowość ich czytelników, stają się impulsem do życiowego przełomu lub choćby tylko do nowego spojrzenia na siebie i świat. W „Niecodzienniku” ks. Twardowski pisze m.in. o tym, iż spowiadając się w pewnej wiejskiej parafii, jako pokutę otrzymał polecenie przeczytania kilku wierszy... ks. Twardowskiego.