Wniosek w sprawie aborcji, którego (jeszcze) nie ma

Ustawodawca nie próbuje nawet wyważyć stopnia ani charakteru zagrożenia dla zdrowia matki wynikającego z donoszenia ciąży, nie posługuje się tu takimi pojęciami jak np. „ciężkie i nieodwracalne” czy „duże prawdopodobieństwo” zagrożenia dla życia kobiety. Ze względu na jaką wartość ustawodawca decyduje się legalizować naruszenia wartości konstytucyjnej, jaką jest życie człowieka przed narodzeniem? Arbitralność określenia „zagrożenia (…) zdrowia kobiety” wzmacnia jeszcze brak ograniczenia czasowego dopuszczalności aborcji oraz brak określenia trybu postępowania zmierzającego do stwierdzenia zajścia tej przesłanki. Konflikt dóbr Nawet osiągnięcie przez płód zdolności do samodzielnego przeżycia nie ogranicza dopuszczalności przerwania ciąży z powodu zagrożenia dla zdrowia kobiety. Konfliktu dóbr, jaki zachodzić ma między bliżej niesprecyzowanym zagrożeniem dla zdrowia kobiety ciężarnej a ochroną życia płodu, w żadnym wypadku nie można rozwiązać poprzez unicestwienie życia po to, by zapobiec uszczerbkowi zdrowia. Dochodzi bowiem wówczas do poświęcenia istoty konstytucyjnego prawa do życia człowieka na rzecz ochrony niedookreślonego w ustawie zakresu ochrony innego dobra, jakim jest zdrowie kobiety ciężarnej. Ustawa o planowaniu rodziny nie wprowadziła też żadnego trybu postępowania w sprawie stwierdzenia „zagrożenia (…) dla zdrowia kobiety ciężarnej” poza wymogiem, by przerwania ciąży dokonał wyłącznie lekarz w szpitalu. Nie wiadomo więc, jak rozwiązać ewentualny spór między lekarzami co do oceny stanu rzeczy czy spór między kobietą ciężarną a lekarzem co do stwierdzenia przesłanek dopuszczalności przerywania ciąży lub uchylenia się lekarza od dokonania aborcji w przypadku konfliktu sumienia. Zadawniony brak zmian tej regulacji prawnej każe się zastanowić, czy przypadkiem nie mamy do czynienia ze świadomą decyzją ustawodawcy, a nie jedynie z zaniechaniem normatywnym. Skutkiem tego jest w moim przekonaniu utrzymująca się niekonstytucyjność dopuszczalności przerywania ciąży w przypadku zagrożenia zdrowia kobiety ciężarnej. Stan niekonstytucyjności utrzymywać się będzie przynajmniej dopóty, dopóki ustawodawca nie spełni wymogów wynikających z zasady przyzwoitej legislacji oraz konstytucyjnego obowiązku uregulowania w ustawie precyzyjnych przesłanek oraz zasad postępowania, co właśnie wyrzucał Polsce Trybunał strasburski we wspominanym ubiegłorocznym wyroku w sprawie Alicji Tysiąc. Ustawodawca pozostawił praktyce dookreślenie znaczenia pojęcia „zdrowie kobiety”, a także konieczność równoważenia dóbr „zdrowia kobiety” oraz „życia płodu ludzkiego” i wybór trybu postępowania. Dając tak wielką swobodę, naruszył tym samym zasadę określoności przepisów prawa wynikającą z zasady demokratycznego państwa prawnego, wymóg ustawowego określenia przesłanek dopuszczających ograniczenia w korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw oraz nie uczynił zadość obowiązkowi zapewnienia prawnej ochrony życia płodu ludzkiego. Przyglądając się bliżej tej kwestii, trudno jest uznać obowiązujące unormowanie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy antyaborcyjnej za wyraz kompromisu polityczno-prawnego, którego wyrazem było pierwotne brzmienie ustawy z 7 stycznia 1993 r. i orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego. Prędzej czy później złe i niejasne prawo musi zostać wyeliminowane z obrotu prawnego. Żadnej kobiecie nie życzę znalezienia się w sytuacji pani Alicji Tysiąc, ale w obowiązującym stanie prawnym powtarzanie się takich historii jest chyba nieuniknione. Emocje społeczne i medialne, a przede wszystkim poważne problemy moralne związane z aborcją nie stanowią usprawiedliwienia dla bezczynności prawodawcy ani dla innych organów państwa, w tym dla rzecznika praw obywatelskich.