Lustracja w Kościele - raport

Ełk Biskup pomocniczy Romuald Kamiński informuje, że prace są w końcowej fazie. „To co było nam potrzebne zostało zrobione. Będzie sprawozdanie dla ordynariusza, ale to sprawa wewnętrzna” – zastrzegł. Gdańsk Prace komisji pod przewodnictwem biskupa pomocniczego Ryszarda Kasyny, który jest prawnikiem, trwają od stycznia 2007 roku. Badania zmierzają ku końcowi – zapewnia jeden z członków komisji, Andrzej Drzycimski. Historycy czekają jeszcze na ostatnie dokumenty – prawdopodobnie IPN dostarczy je w kwietniu. Komisja bada okres od 1945 do 1990 roku i szuka materiałów na temat osób, których nazwiska znajdują się w dokumentach rejestracyjnych tajnych współpracowników. „Teczki personalne zostały zniszczone, więc szukamy tych nazwisk w raportach z rejonu gdańskiego w Warszawie i innych ośrodkach”- powiedział Drzycimski dodając, że jest to „żmudna, wręcz koronkowa robota”. Gliwice Prace komisji, w której pracuje trzech księży-historyków są na dość wczesnym etapie. Diecezja została utworzona w 1992 roku i jej terytorium obejmuje też część dawnego terytorium archidiecezji katowickiej oraz opolskiej. Stąd trudności w rozstrzygnięciu, czy dokumenty nt. księży, którzy obecnie pracują na terenach dawniej należących do innej diecezji, mają być badane przez Komisję Historyczną diecezji gliwickiej. „Ta kwestia wymaga konsultacji i decyzji biskupa” – mówi przewodniczący komisji ks. infułat Paweł Pyrchała. Lublin Przewodniczący komisji dr hab. Janusz Wrona z UMCS podkreśla, że na przełomie lat 1989/90 zniszczono ok. 90 proc. dokumentów bezpieki. Dlatego rzeczywisty ogląd sytuacji jest praktycznie niemożliwy, w przeciwieństwie np. do Krakowa, gdzie ocalało ok. 80 proc. dokumentacji tajnych służb. Przewodniczący Komisji zamierza zakończyć raport jesienią, natomiast metropolita lubelski jest na bieżąco informowany o przebiegu badań. Komisja zajęła się głównie KUL-em oraz – bardziej sondażowo - diecezją lubelską. W tej chwili można mówić o 2-3 ewidentnych przypadkach współpracy z tajnymi służbami. Szef komisji zaleca wielką ostrożność przy ferowaniu wyroków o ewentualnej współpracy bo samo zarejestrowanie o niczym nie świadczy, czego dobitnym przykładem byłą sprawa ks. Romualda Waszkinela. „Często rejestracja nie wiąże się z jakąkolwiek aktywnością”. Dr Wrona zamierza na tej podstawie napisać pracę naukową na podstawie zdobytych materiałów, ponieważ lubelska dokumentacja rzuca nowe światło na politykę wyznaniową komunistycznego państwa, nieco inne niż materiały „centralne”, w oparciu o które swoje opracowania pisali tacy historycy jak Dudek czy Żaryn. Kraków Konkretne przypadki prześladowania kapłanów, a także współpracy z SB pracujących na terenie archidiecezji krakowskiej bada zespół historyków Papieskiej Akademii Teologicznej, ściśle współpracujący z IPN. Zespół pracuje z inicjatywy kard. Stanisława Dziwisza, który w marcu 2006 r. zwrócił się do Rady Wydziału PAT z prośbą o przeprowadzenie badań dotyczących księży archidiecezji krakowskiej – prześladowanych przez tajne służby oraz współpracujących z nimi. Na czele tego zespołu stoi dziekan Wydziału Historii Kościoła PAT ks. dr hab. Jan Szczepaniak. Owocem prac sześciu historyków PAT i dziesięciu z IPN są kolejne tomy opracowania pt. „Kościół katolicki w czasach komunistycznej dyktatury”. Tom pierwszy ukazał się w lutym ub. roku, drugi pojawi się ok. 10 marca a trzeci – jeszcze przed wakacjami. „Pracujemy na własne konto, bez żadnych wytycznych, sugestii i jakiejkolwiek kontroli, natomiast metropolita krakowski informowany jest o wynikach naszych prac” – powiedział KAI ks. Szczepaniak. Każdy z historyków ma własny plan badawczy. Zdaniem historyka PAT zdecydowanie za wcześnie na jakąkolwiek syntezę. „Pośpiech, dyktowany w dodatku chęcią przypadków księży współpracujących z SB wypaczałby filozofię pracy naukowej – podkreśla dziekan Wydziału Historii Kościoła PAT. – Celem tego gremium nie jest sporządzanie listy księży-agentów” – dodaje.