Lustracja w Kościele - raport

Bydgoszcz, Gniezno Komisja jest na etapie zbierania materiałów. Przyjęto metodę, według której sporządzono listę księży żyjących, wyświęconych do 1989 roku – w sumie jest to około 800 kapłanów – informuje przewodniczący komisji ks. kanonik Marian Aleksandrowicz. Poproszono oddziały IPN w Poznaniu i Bydgoszczy o dokumenty dotyczące tych księży. Materiały te dopiero spływają do Komisji i są na bieżąco przeglądane przez członków komisji. Na koniec prac zostanie sporządzone sprawozdanie dla arcybiskupa gnieźnieńskiego i biskupa bydgoskiego. Częstochowa, Sosnowiec Prace prowadzi zespół pod kierownictwem bp. Jana Wątroby, który podkreśla bardzo dobrą współpracę z katowickim oddziałem IPN. Zgromadzone dokumenty w IPN badają dwaj księża: ks. Mariusz Trąba, historyk, z diecezji sosnowieckiej oraz ks. dr Sławomir Zabraniak także historyk, mediewista, z archidiecezji częstochowskiej. Owocem pracy są publikacje historyczne – pierwsza z nich to wydane już opracowanie obchodów Millennium Chrztu Polski w Sosnowcu i związanych z tym szykan ze strony aparatu bezpieczeństwa. Bp Wątroba podkreśla, że celem Komisji nie jest „ściganie” i publikowanie nazwisk, ale badanie przeszłości. Księża-historycy przyjęli metodologię, według której do IPN zwracają się nie o teczki personalne (bowiem te są zazwyczaj puste) lecz tematyczne, mówiące o wydarzeniach, bo to w nich pojawiają się nazwiska. Przewodniczący komisji zapowiedział wydanie monografii nieżyjącego już, pomocniczego biskupa częstochowskiego, Franciszka Musiela. Szykanowany przez władze, znany był z odważnej postawy i bronił w kazaniach praw człowieka. Bp Wątroba przypomniał także wymierne efekty ubiegłorocznego okresu Wielkiego Postu. Abp Stanisław Nowak zwrócił się wówczas z listem do księży archidiecezji, by jeśli chcą wyznać coś ze swojej przeszłości, mogą to uczynić w rozmowie z nim w cztery oczy. Zgłosiło się kilkunastu księży. Po rozmowach z arcybiskupem jeden z proboszczów złożył rezygnację. Elbląg Prace są już zakończone, zaś sprawozdanie zostanie wkrótce złożone biskupowi i to od niego zależy decyzja o ewentualnym upublicznieniu raportu – poinformował przewodniczący komisji ks. prof. Jan Wiśniewski. „Ale w naszej diecezji nie ma sensacji” – dodaje. Podczas rocznej pracy komisja sprawdzała materiały nt. wszystkich księży, którzy przyjęli święcenia do 1990 roku, zarówno żyjących jak i zmarłych - w sumie ok. 200 duchownych. Kryterium było podpisanie zgody na współpracę i „pozytywna” działalność na rzecz SB: donos sporządzony na maszynie lub odręcznie. „Dla mnie notatki służbowe i relacje z rozmów z SB są mało wiarygodne, bo ci panowie [funkcjonariusze – przyp. KAI] musieli się wykazać jakąś pracą” – powiedział ks. Wiśniewski. W jego opinii komisja nie natknęła się na przykłady „pozytywnej” współpracy z bezpieką.