W 2030 roku Polskę czeka katastrofa demograficzna

Niepokojący jest również fakt, że w Polsce ubóstwem zagrożone są głównie dzieci do 17 roku życia, w najmniejszym zaś stopniu ubóstwo dotyka środowisko emerytów, bo to przede wszystkim do starszego pokolenia skierowana jest pomoc socjalna. Słabo rozwinięty jest model wyrównywania szans przez uczestnictwo dzieci we wczesnej edukacji. W Polsce dostęp do edukacji przedszkolnej ma tylko 42 proc. dzieci w wieku 3-5 lat – to najsłabszy wynik w Europie. Przykładowo: w Belgii, Francji, Hiszpanii czy we Włoszech wszystkie dzieci mają dostęp do przedszkola. Autorzy raportu zwracają uwagę, że ok. 100 tys. dzieci w Polsce potrzebuje dożywiania, ale go nie otrzymuje. Dzieje się tak mimo wielu programów pomocy – rządowych i pozarządowych. Na przykład program „Pomoc Państwa w Zakresie Dożywiania” za kwotę 811 mln zł co roku udziela pomocy żywnościowej 2,3 mln Polaków, z czego 1,3 mln to dzieci i młodzież. Z kolei Caritas codziennie wydaje posiłki dla ponad 150 tys. dzieci. Z urlopu wychowawczego w Polsce korzysta niemal połowa kobiet do tego uprawnionych oraz zaledwie 2,5 proc. uprawnionych mężczyzn. Autorzy raportu postulują stopniowe wydłużanie urlopu macierzyńskiego do 26 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i do 39 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka. Sugerują również takie zmiany jak zwiększenie podstawy wymiaru składki za osoby przebywające na urlopie wychowawczym: docelowo do 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia, co w istotny sposób miałoby zwiększyć wysokość przyszłych emerytur dla osób, które decydują się na urlop wychowawczy. Proponuje się też zwiększenie limitu rocznego zwolnienia chorobowego do 270 dni dla kobiet w ciąży i zmniejszenie problemów biurokratycznych z otrzymaniem świadczenia w przypadku ciąż zagrożonych oraz uzależnienie otrzymywania dodatku z tytułu urodzenia dziecka („becikowego”) od regularnych wizyt u ginekologa w trakcie ciąży. Autorzy raportu postulują też działania mające na celu ułatwienie znalezienie opieki do dzieci w czasie, gdy rodzice są w pracy. Potrzebne są do tego przepisy ułatwiające zakładanie i prowadzenie przedszkoli z zakładowych funduszy świadczeń socjalnych, ulgi podatkowe dla osób zatrudniających opiekunki. Pomocne byłoby też zwolnienie przez trzy lata ze składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych rodziców powracających z urlopów macierzyńskich i wychowawczych. Nie bez znaczenia byłyby także przepisy pozwalające na zawieszanie działalności gospodarczej przez rodziców opiekujących się małymi dziećmi. Autorzy raportu podkreślają również, że na politykę rodzinną przeznacza się w Polsce ok. 1,4 proc. PKB, podczas gdy np. we Francji 4 proc. W Polsce istotną część tej kwoty (ok. 0,6 proc. PKB) stanowi obowiązująca od 2007r. ulga prorodzinna.