Abp. Gocłowski: Wolna Polska wiele zawdzięcza prof. Geremkowi

Z satysfakcją myślę w tych dniach o Polakach. Wszyscy mówią z wdzięcznością o Tobie, Profesorze! Niezależnie od kierunku myślenia czy działania, które Polacy aktualnie podejmują. Bóg dał Go nam na nasze czasy, by był człowiekiem dialogu, by był człowiekiem reprezentującym konsekwentną troskę o prawdę; wybitnym naukowcem, który całkowicie poświęcił się trosce o wolność swego narodu, a także o wolność każdego narodu. Dlatego dzisiaj tak wiele narodów, zwłaszcza narodów europejskich, wspomina Twoją osobę. Jego naukowe zainteresowanie dotyczyły człowieka i to człowieka poniżanego. Owszem, czasami człowieka poniżającego samego siebie, ale też tego człowieka, któremu leżało na sercu, by pilnować innych, by pomagać innym, temu drugiemu człowiekowi, który cierpiał a on go właściwie rozumiał. Śpieszyć z pomocą. Humanizm to fundamentalna zasada Twego życia. Dziś, gdy żegnamy Profesora, mamy niezwykły przywilej, bo mówimy o kimś kogo osobiście znaliśmy. On nie grał roli humanisty, on był głębokim humanistą, był wybitnym naukowcem, mądrym politykiem, krytycznym synem narodu, który kochał, nie by błyszczeć na scenie swego czasu, ale by tworzyć rzeczywistość wolnej Ojczyzny, która miała się wyzwolić bez rozlewu krwi, odrzucając zniewolenie totalitarnego systemu. Talentem, który dominował w Twoim życiu, Profesorze, było dostrzeżenie niezwykłego charyzmatu twórcy Solidarności. Było to spotkanie spontaniczności ideowej z gruntowną wiedzą. A to wszystko było tak bardzo potrzebne w walce z depczącym prawa człowieka systemem, który błąd antropologiczny uczynił niemal istotą założeń ideowych. Spokojną refleksję intelektualną przedkładał zawsze Profesor nad hasła walącego się systemu. Profesor miał wizje dalekosiężne. Był w dobrej szkole Jana Pawła II, również wówczas, gdy uczestniczył w spotkaniach w Castel Gandolfo. Znał i kochał Europę. W wywiadzie z maja bieżącego roku mówił: „Większą wagę powinniśmy przywiązywać do tego, co stało się elementem wspólnym, który wynikał zarówno z tradycji religijnej i niereligijnej. Takim elementem jest pojęcie osoby ludzkiej i jej godności. Ono może być wyrażone w języku religijnym przez fakt, że człowiek został stworzony na podobieństwo Boga, który oddał się w ofierze ludziom, ale także może być formułowane zasadą, że człowiek jest miarą wszechrzeczy...” („Rzeczpospolita”, 15 lipca 2008). Profesorze, tak mówiłeś kilka miesięcy przed Twoją śmiercią. Człowiek jako osoba zawsze dla Ciebie pozostawał w centrum. Paweł Jasienica w swej „Polsce Piastów i Jagiellonów” mówiąc o mądrości naszych antenatów, którzy wchodzili przez chrzest do wielkiej rodziny europejskiej napisał: „Powzięty został i dojrzał pomysł czynu, który trwale ukształtował historię narodu i jego kultury”. (Warszawa, 1981, s.51). I Ty, w swojej postawie myślenia i działania do tej idei europejskiej nieustannie wracałeś. Drogi Profesorze! Mieliśmy szczęście znać się przez dwadzieścia pięć lat naszego trudnego, ale i fascynującego czasu! W ciągu Twoich siedemdziesięciu sześciu lat świat się zmienił. A zmieniał się w ogromnych bólach. Dziś, wolna Polska, zjednoczona Europa, po trzydziestu latach od rozpoczęcia pontyfikatu Jana Pawła II, tak wiele ci zawdzięcza. Twój wkład w zwycięstwo prawdy, wolności, humanizmu, rozumienie europejskiej tożsamości, jest ogromny. Szedłeś w pochodzie współczesnej ludzkości, kierując się zawsze głębokim poszanowaniem dla człowieka, dla jego rozumu i woli, jego sumienia i wolności. Tego pragnął Jan Paweł II w swej encyklice, którą przywołaliśmy na początku tej żałobnej homilii. Z entuzjazmem to podejmowałeś. Przed nami dziś wielkie zadanie, by kierując się zasadą świętego Pawła o „trzeźwym myśleniu” rozumieć politykę jako „roztropną troskę o dobro wspólne Rzeczypospolitej". Nieustannie wyczuwało się taka myśl w Twoim myśleniu i działaniu. Drogi Profesorze! Musimy wiele jeszcze zrobić w świecie, w Europie i w porządkującej swą wolność Ojczyźnie! Twój trud i Twoja mądrość niech stanie się zaczynem w realizacji wielkich planów. Bóg, którego poszukiwałeś i człowiek, którego rozumiałeś – teraz jawią się dla Ciebie w pełnej oczywistości. Nadprzyrodzoność – jej doświadczasz w tej chwili. A człowieczeństwo nasze wspieraj przed Bogiem. Amen.